دولت ج.ا.ا،  بربنیاد حکم ماده (٤٧) قانون اساسی، قانون جدید حمایت حقوق مخترع و مکتشف را در(٤) فصل و(٣٤) ماده وضع و به شماره مسلسل(١٢٢٧) در جریدۀ رسمی وزارت عدلیه ‌نشرکرده است. اهداف این قانون، تامین حمایت حقوق مادی و معنوی مخترع و مکتشف، حمایت و تشویق تحقیقات در عرصه های اختراع و اکتشاف و ثبت اختراع و اکتشاف از اتباع داخلی و خارجی می‌باشد.

مطابق این قانون؛ اختراع یا اکتشاف، حق انحصاری مخترع یا مکتشف است که عرصه های تولیدی، پروسس، تکنالوژی جدید و قدمۀ اختراعی که قابلیت کاربرد صنعتی را داشته باشد، مورد حمایت قرار می‌گیرد؛ مشروط براینکه مطابق احکام این قانون ثبت گردیده باشد.

همین‌گونه یک اختراع، زمانی جدید پنداشته می‌شود که بخش یک هنر را تشکیل ندهد. همچنان اختراع یا اکتشاف به حیث کاربرد صنعتی قابل پذیرش است که مطابق ماهیتش در صنعت، زراعت و خدمات به کار برده شود. وتطبیق کننده این قانون، وزارت تجارت وصنایع به همکاری سایر ادارات ذیربط می‌باشد. بربنیاد این قانون، بوردحمایت حقوق مخترع ومکتشف، به منظور تطبیق احکام قانون مذکور ایجاد می‌گردد. ‌این بورد به ریاست نمایندۀ وزارت تجارت وصنایع برگزار می‌شود.  اعضای این بورد رانماینده های وزارت اطلاعات وفرهنگ، وزارت مالیه، وزارت اقتصاد، اکادمی علوم افغانستان و نماینده اتاق تجارت وصنایع افغانستان، تشکیل می‌دهند.

همچنان براساس حکم ماده(٤٧) قانون اساسی، دولت مسوولیت حمایت از حقوق مؤلف را دارد. درهمین حال قانون حمایت حقوق مؤلف، مصنف، هنرمند ومحقق (کاپی رایت)، نافذ است. این قانون به منظور حمایت حقوق مادی و معنوی آثار مؤلف، مصنف، هنرمند و محقق، طرز انتفاع ازحقوق مالکیت آثار مذکور و تنظیم سایر امور مربوط به حق طبع و نشرآنها وضع گردیده است.

بربنیاد این قانون، آثار زیر حمایت می‌شود.

1. کتاب، رساله، جزوه، مقاله، نمایشنامه و سایر نوشته‌های علمی، فنی و هنری.
2. شعر، ترانه، آهنگ و تصنیفی که به هروسیله و روش نوشته، ضبط یا نشر شده باشد.
3. اثرسمعی وبصری به منظور اجرا در صحنه های نمایش یا پردۀ سینما یا پخش از رادیو یا تلویزیون که به هر روش نوشته، ضبط یا نشر شده باشد.
4. اثر موسیقی که به هروسیله و روش نوشته، ضبط یا نشر شده باشد.
5. نقاشی، تصویر، طرح، نقش، نقشۀ جفرافیایی ابتکاری، نوشته های خطی، خط تزئینی وسایر آثار تزئینی و تجسمی که به هرطریق و روش بصورت ساده یا ترکیبی به وجود آمده باشد.
6. پیکره (مجسمه)
7. اثرعکاسی که با روش ابتکاری و ابداعی پدید آمده باشد.
8. اثر ابتکاری مربوط به هنرهای دستی یاصنعتی(نقشه های قالین، گلیم، نمد و ملحقات آن‌ها و امثال آن).
9. اثر ابتکاری که برمبنای فرهنگ عامه(فولکلور) یا میراث فرهنگی وهنرملی پدید آمده باشد.
10. اثر فنی‌که جنبۀ ابتکاری و ابداعی داشته باشد.
11. برنامه های کمپیوتری و آثار اقتباسی.

همچنان احکام این قانون، در باره سایر آثاری که مطابق یکی از میثاق‌ها، موافقت‌نامه ها و کنوانسیون‌های بین المللی که افغانستان به آن ملحق گردیده و واجد شرایط حمایت باشد، نیز قابل تطبیق است. تطبیق کنندۀاین قانون، وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌باشد، در صورت سرکشی ازین قانون، دولت ج.ا.ا، جزاهای تعزیری را از قبیل (جریمه نقدی و حبس) مطابق این قانون پیش بینی‌نموده است.

• يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است؛ پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

​

Visits: 26