افغانستان؛ کشوری محاط به خشکه است که بیشتر معاملات تجارتی آن با چند کشور محدود منحصر بود؛ اما این تجارت  برای تاجران افغان همواره دردسر ساز و با انواع محدودیت‌ها همراه بود.  توجه به احداث راه های مواصلاتی جدید، دسترسی به بنادر آبی و دریافت راه های بدیل برای معاملات تجارتی با کشورها، یکی از اولویت های سیاست اقتصادمحور حکومت وحدت ملی است.

 حکومت افغانستان،  بخاطر رسیدن به اهداف استراتیژیک خویش در این زمینه  به زیرساخت ها و ایجاد سهولت ترانزیتی در دو بعد، داخلی و خارجی توجه خاص داشته است. در بخش داخلی؛ سرک دره صوف – یکاولنگ است که به تازه گی کار احداث آن با قطع نوار از سوی رئیس جمهوری محمد اشرف غنی افتتاح شد، که این پروژه بخشی اساسی از دهلیز شمال به جنوب کشور میباشد. این اقدام حکومت نه تنها آزادسازی مناطق مرکزی کشور از حصار طبیعت بود، بلکه از سوی دیگر  تطبیق این پروژه زمینه ترانزیت منطقوی را به مثابه یک پل ارتباطی نيز مهیا میسازد  و همچنین در حصه  رشد اقتصادی داخلی تاثیر مثبت بر جا میگذارد. این زیربنای ترانسپورتی که از دو راهی یکه ولنگ ولایت بامیان آغاز میشود، به طول ١٧٨ کیلومتر  به ولسوالی دره صوف ولایت سمنگان امتداد می یابد.

بامیان که با جاذابه های فراوان  طبیعی در ساحات مرکزی افغانستان قرار گرفته است، داشتن سرک پخته و اساسی بخاطر جلب توجه گردشگری، یکی از شرايط اساسی به شمار میرود. معدن آهن کوتل حاجیگک که  بیش از دو میلیارد تن آهن ذخیره دارد، در جمع یکی از بزگترین معادن آهن در جهان به شمار میرود. همچنین معدن زغال سنگ بامیان، از بزرگترین معادن زغال سنگ افغانستان است. این سرک می‌تواند به عنوان زیربنایی برای استخراج معادن وسیعی که در مناطق مرکزی موقعیت دارند، قلمداد شود. افزون بر آن، مسیری برای انتقال تولیدات زراعتی مناطق مرکزی به مارکیت های بیرون مرزی خواهد بود. سرک یکه ولنگ- دره صوف، باعث ارائه خدمات بهتر دولت در زمینه‌های تعلیم و تربیه، امکانات صحی، تطبیق قانون و کاهش فاصله‌های روستائی از  مراکز می‌شود.

در ضمن بخش سوم دهلیز شمال به جنوب از یکاولنگ الی شهر قندهار که از مسیر ولایات دایکندی و ارزگان به طول ۵۵۰ کیلومتر می گذرد، در آغاز مراحل تدارکاتی برای شروع مطالعات امکان سنجی است .سرک گردن دیوال که هم اکنون در دو بخش ۴۰ و ۶۰ کیلومتر تحت کار است، از منطقه گردن‌دیوال در حصۀ دوم ولسوالی بهسود ولایت میدان وردک شروع و از بامیان و ولایت غور عبور کرده، کابل را به هرات وصل می‌کند. ساخته شدن این سرک در توسعه اقتصادی و اجتماعی مناطق مرکزی افغانستان کمک می‌کند و نیز مسیر  کابل و هرات را کوتاه تر می‌سازد.

افغانستان همچنین بخاطر رهایی از  وابستگی تجارتی از کشورهای خاص، نیاز داشت تا با استفاده از امکانات مناسب ترانزیتی، به آب های بین المللی دسترسی پیدا کند. حکومت در این بخش تفاهمنامه استفاده از بندر چابهار را امضا نموده است. چابهار، در مقایسه با بندر عباس ۹۰ کیلومتر، و در مقایسه به بندر کراچی ۷۰۰ کیلومتر به مرکز افغانستان نزدیکتر بوده و هزینه هر کانتینر اموال از این مسیر، بین ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ دالر کاهش می یابد. از این منظر، چابهار، ارزان ترین و نزدیک ترین مسیر ترانزیتی برای دسترسی افغانستان به آبهای بین المللی و وصل شدن به مسیرهای ترانزیت جهانی است.

افغانستان با داشتن شرایط خاص استراتیژیکی که دارد تنها مسیر مناسب، کوتاه و اقتصادی برای ترانزیت بار و محصولات ممالک منطقه بخصوص کشورهای محاط به خشکه برای اتصال به بنادر بحری بین المللی و شبکه خطوط آهن اروپا میباشد. حکومت افغانستان در مدت زمان کوتاه، در این بخش به دستاوردهای قابل ملاحظه اى نایل آمده است.

افغانستان هم اکنون، به وسیله خطوط آهن از طریق بندر حیرتان با کشور چین، و از طریق بندر آقینه به  کشور ترکمنستان وصل گردیده است و عملا مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین افغانستان به وسیله خط آهن خواف- هرات، به خط آهن ايران و از طريق آن به خط آهن تركيه و اروپا وصل میشود. خط آهن، فرصت های جدیدى برای تقویت تجارت بین افغانستان و کشورهای منطقه ایجاد می نماید و مسیر انتقالات کالاهای تجارتی بین چین- افغانستان و ایران – افغانستان و بالعکس آنرا به میزان زیادی کوتاه تر و مصؤن تر می سازد. همچنین  با ایجاد خطوط هوائی جدید به کشور پر جمعیت هندوستان، صادرات سبک افغانستان به بازارهای این کشور راه یافت و تا حدی بدیلى برای مصرف میوه خشک و غیره اقلام صاداراتی افغانستان گردید.

اجرای پروژه‌های بزرگ این چنینی، امیدواری دسترسی به صلح، ثبات و توسعه پایدار در منطقه را نیز افزایش می‌دهد.

يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است؛ پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

Visits: 43