کابل (پژواک،١٤عقرب ٩٢): انتخابات، يک پروسه رسمى تصميم گيرى در جوامع مدنى است که از طريق آن، اتباع يک کشور متصديان اقتدار سياسى کشور را بر مى گزينند. انتخابات، يک ميکانيزم معمول در کشورهاى ديموکراتيک و جریانی رسمی است که هر گام آن، از پیش تعیین مى شود.
انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی در افغانستان، به تاریخ ۱۶حمل سال ۱۳۹۳ برگزار مى گردد.
رييس جمهور، برای دوره پنج ساله و نمایندگان شوراهای ولایتی، برای چهار سال انتخاب مى شوند.
بودجه انتخابات سال ١٣٩٣ افغانستان، ١٢٧ ميليون دالر تخمين گرديده است که از کمک هاى جامعه بين المللى پرداخته مى شود.
-
-
١- کميسيون مستقل انتخابات
٢- کميسيون شکاياتانتخاباتی
٣- ثبت نام رای دهندگان (٥ جوزا-٥ ميزان) تا ٢٠ عقرب تمديد شد)
٤- ثبت نام نامزدان (٢٥ سنبله-١٤ميزان(
٥- بررسى معلومات راجع به نامزدان توسط کميسيون انتخابات (١٥-٢٦ ميزان)
٦- نشر فهرست ابتدايی نامزدان (٢٧ميزان)
٧- ثبت و بررسى شکايات مردم و نامزدان (٢٧ ميزان-٢٤عقرب)
٨- نشر فهرست نهايی نامزدان (٢٥عقرب)
٩- مبارزات انتخاباتی (١٣ دلو -١٣حمل)
١٠- مصارف مبارزات انتخاباتی
١١- کميسيون رسانه ها
١٢- نظارت از انتخابات
١٣- روز برگزارى انتخابات (۱۶حمل ۱۳۹۳)
١٤- شمارش آرا (١٧حمل)
١٥- نتايج ابتدایی (٥ثور)
١٦- مراحل ثبت و رسيدگىبه شکايات انتخاباتی (۱۸ حمل- ۱۸ ثور)
١٧- اعلام نتايج نهايی انتخابات (۲۴ ثور)
١٨- برگزاری احتمالى دور دوم انتخابات (۷ جوزا)
-
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان:
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان (Independent Election Commission of Afghanistan) بر اساس فرمان شماره ٢١ رييس جمهور حامد کرزى، بتاريخ ١١ ثور سال ١٣٨٣ ايجاد شد.
اين کميسيون داراى ۹ عضو مى باشد. اعضاى کميسيون،در نتيجۀ راى گيرى داخلى سه تن را از ميان اعضاى خود به عنوان ريیس، معاون و منشی انتخاب مى کنند.
اعضای کمیسیون، در زمان تصدى وظيفه حق اشتراک در فعالیت‌های سیاسی، نظامی و کار کردن در ساير پست هاى دولتی و غیردولتی را ندارند.
اعضاى کميسيون انتخابات داراى شرايط ذيل اند:
دارنده تنها تابعیت افغانستان، تکمیل سن ٣٠ سالگی، تحصيلات عالى، تجربه کاری (برای لیسانس پنج سال و داراى مدرک تحصيلى بالاتر از سه سال)، محکوم نبودن به جرایم ضد بشری و جنایت، عضو نبودن در احزاب سیاسی در جریان وظیفه.
کمیته گزینش، از بین داوطلبان عضويت در کميسيون انتخابات، ۲۷ تن واجد شرايط را انتخاب و به ريیس جمهوری معرفی مى کند. رييس جمهور از بین آنان ۹ تن را که حد اقل دو تن آن زن باشد، برای شش سال به عنوان اعضای کمیسیون تعیین می کند.
اعضاى فعلى کميسيون مستقل انتخابات که به تازگى تعيين گرديده اند.
يوسف نورستانی رییس، عبدالرحمن هوتکی معاون، گلالی اڅکزی منشى. حسین گرزیوانی، محمد عزیز بختیاری، سرير احمد برمک، لیلا احراری، شریفه زرمتی و سلیمان حامد اعضاى کميسيون هستند.
کمیته گزینش:
کميتۀ گزينش متشکل است از رييس ستره محکمه، رييس ولسى جرگه، ريیس مشرانو جرگه، ريیس کمیسیون مستقل حقوق بشر، رييس کميسیون مستقل نظارت بر تطبیق قانون اساسی، و یک نماینده از نهادهای جامعه مدنی فعال در بخش انتخابات.
وظایف کمیسیون مستقل انتخابات:
- تصویب دستورالعمل‌ها، برنامه‌های اداری، بودجه، مدیریت و برگزاری انتخابات.
- تصویب تقویم انتخاباتی.
- برنامه ریزی برای آگاهی دهی از انتخابات.
- نظارت از مراحل ثبت نام، تهیه و تجدید فهرست رای دهندگان.
- تصدیق و اعلام فهرست ابتدایی و نهایی نامزدان انتخابات.
- تعیین و تصدیق مراکز ثبت نام رای دهی، محلات رای دهی و شمارش آرا.
- اعلام نتایج ابتدایی و نهایی انتخابات.
کمیسیون شکایات انتخاباتی:
کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی پنج عضو دارد. رئیس، معاون و منشی کمیسیون، در نتيجۀ راى گيرى داخلى از ميان اعضا انتخاب می‌شوند.
اعضای کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی، نمى توانند در زمان تصدى وظیفه فعالیت‌های حزبی داشته باشند.
اعضاى کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی داراى شرايط ذيل اند:
- داشتن تنها تابعیت افغانستان
- تحصیلات عالی
- تجربه کاری (برای لیسانس پنج سال و سند تحصیلی بالاتر از آن سه سال)
- تکمیل سن ٣٠ سالگی
- محکوم نبودن به جرایم ضد بشری یا جنایت
- عضو نبودن در احزاب سیاسی هنگام اجرای وظیفه
کمیته گزینش، از بین داوطلبان واجد شرايط، پانزده تن را به رييس جمهوری معرفی مى کند و رييس جمهور از ميان آنها پنج تن را که حد اقل يک زن نيز شامل آن باشد، به حیث اعضای کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی برای مدت شش سال تعیین مى کند.
اعضای کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی:
عبدالستار سعادت رييس، ريدا عظيمى معاون، محمد نادر محسنى منشى و سخنگو. عزيزالله آريافر و پيغمبرقل دوغن اعضاى کميسيون شکايات هستند.
وظایف کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی:
- رسيدگى به موارد تخطى، تخلف و تقلب که در قانون انتخابات ذکر گرديده است.
- رسيدگى به شکايات و اعتراض هاى نامزدان و مردم
- توصيه نمودن، صدور اخطار و دستور به اقدام اصلاحى به شخص يا ادارۀ متخلف.
- تصمیم گیری در مورد شمارش مجدد آرا قبل از تصدیق و اعلام نتایج.
- بی اعتبار شناختن اوراق رای دهی فاقد شرایط لازم.
- وضع جریمه‌های نقدی بر متخلفين قانون انتخابات.
- معرفی متخلفین به ارگانهای عدلی و قضایی.
تصمیم کمیسیون شکایات، در همه موارد از جمله در مورد نتایج انتخابات نهایی و غیرقابل تغییر است.
تخطی و تخلف انتخاباتی:
تخطی شامل اعمالی می‌شود که بصورت غیرعمدی و سهواً از طرف رای دهنده، نامزد، کارمند انتخابات، ناظر، رسانه و سایر دست اندرکاران انتخابات صورت گیرد.
قانون انتخابات، موارد ذيل را به عنوان تخلف و تقلب انتخاباتی شناخته است؛ مهمترين آن عبارتند از:
- دادن معلومات نادرست به کمیسیون های انتخابات.
- ثبت نام و رای دادن بیشتر از یک بار.
- رای دادن با اسناد جعلی و يا کارت ديگران.
- تغییر، تبدیل، تحریف و پنهان کردن اسناد انتخاباتى به منظور کتمان حقايق
- استفاده از سمبول و سایر علایم مربوط به کمیسیون یا ادارات دولتی در تبلیغات انتخاباتی.
- دخالت در امور انتخابات.
- ایجاد محدودیت غیرقانونی برای خبرنگاران و ناظران.
- استفاده از امکانات و وجوه مالى غیرقانونی و دريافت کمک غيرقانونى از اتباع خارجی.
- تهدید، هتک حرمت و اعمال فشار بر رای دهنده، نامزد، ناظر و رسانه‌ها و کارمندان برگزاری انتخابات.
- پیشنهاد یا اخذ رشوه.
- تقلب در رای دهی و شمارش آرا.
- سوء استفاده از وسایل، لباس و سمبولهای نظامی.
- استفاده از سلاح و زور در روند انتخابات.
- حرکت دسته جمعی خشونت بار برای بر هم زدن انتخابات.
ثبت نام رای دهندگان:
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، براى تمامى افغان ها اعم از مرد و زن که سن ١٨ سالگى را تکميل نموده باشند و يا هم تا روز انتخابات سن ١٨ سالگى را تکميل کنند، کارت رايدهى توزيع مى کند.
کارمندان دفاتر ثبت نام براى تشخیص و تفکیک افراد واجد شرایط رای دهی و تثبیت هویت آنان، از کسانى که براى گرفتن کارت به آنان مراجعه مى کنند تذکره تابعيت مى خواهد.
دولت افغانستان، توزیع تذکره هاى الکترونیکی را برنامه ریزی کرده که تاکنون شروع نشده است.
کميسيون انتخابات اعلام کرده است که رای دهندگان، مى توانند با کارت رای دهی و یا تذکره الکترونیکی رای بدهند.
بر اساس تقویم انتخابات ۱۳۹۳ توزيع کارت رای دهی به تاریخ پنجم جوزا شروع مى شود و تا چهارم میزان ادامه مى یابد. اما کميسيون انتخابات، براى افراد واجد شرايط بخصوص زنان که به نسبت مشکلات نتوانسته اند کارت بگيرند، مدت آنرا تا ٢٠ عقرب تمديد نمود.
شرايط اخذ کارت رای دهی:
- کسانی که تابعیت افغانستان را داشته باشند.
- حد اقل سن ١٨ سالگى را تکميل نموده باشند.
- از سوى محکمۀ با صلاحيت از حقوق مدنی محروم نباشند.
- از یک حوزه انتخاباتی به حوزه انتخاباتی دیگر نقل مکان کرده باشند.
- کارت رای دھی قبلی اش مفقود شده باشد و يا هم مشخصات آن خوانا و روشن نباشد.
ثبت نام نامزدان:
براساس تقویم انتخاباتی، ثبت نام نامزدان ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی، از تاریخ ۲۵ سنبله آغاز و تا ۱۴ میزان ادامه مى یابد.
شرایط نامزدی برای ریاست جمهوری:
نامزد ریاست جمهوری، باید نام هردو معاون خود را همزمان با نامزد شدن، اعلام و در کمیسیون به عنوان معاونان خود، ثبت کند.
قانون اساسی افغانستان، شرایط زیر را برای نامزدی ریاست جمهوری مشخص کرده است:
- تبعه افغانستان، مسلمان و متولد از والدین افغان بوده و تابعیت کشور دیگری را نداشته باشد.
- در روز نامزد شدن، سن او از چهل سال کمتر نباشد.
- از طرف دادگاه به ارتکاب جرایم ضد بشری، جنایت و یا حرمان از حقوق مدنی محکوم نشده باشد.
- هیچ شخصی نمی‌تواند بیش از دو دوره به حیث رئیس جمهور انتخاب شود.
معاونان رئیس جمهور نیز باید همین شرایط را داشته باشند.
برعلاوۀ آن، کميسيون انتخابات نيز بعضى شرایط را براى نامزدی ریاست جمهوری تعيين نموده است:
- داشتن تذکره و کارت رای دهی.
- داشتن ۱۰۰ ھزار حامى از ٢٠ ولايت، همراه با اسامی و شماره کارت رای دھی و امضا یا نشان انگشت آنها (از هر ولایت ٢%)
- پرداخت یک میلیون افغانی به عنوان پیش شرط. در صورتى که کانديدا، ده درصد آرا را بگيرد، پولش باز پرداخت مى گردد.
- ثبت تمام دارایی ھای منقول و غیرمنقول.
- گواهی سلامتی از مرکز رسمی صحى دولتی.
- استعفا نامه از پستھای دولتی؛ اگر نامزد کارمند دولت باشد.
براى نامزد رياست جمهورى، تحصيل شرط گذاشته نشده است.
شرایط نامزدی برای شوراهای ولایتی:
- داشتن تابعیت افغانستان.
- از حقوق مدنی به حکم دادگاه محروم نباشند.
کميسيون انتخابات، برعلاوۀ آن بعضى شرایط را براى نامزدی شوراهاى ولايتى تعيين نموده است
- در روز ثبت نام حد اقل ۲۵ ساله باشد.
- داشتن سند فراغت از صنف دوازدهم.
- داشتن تذکره و کارت ثبت نام رای دھی.
- تايید ٢٠٠ – ۶٠٠ نفر، همراه با اسامی و شماره کارت رای دهی با نشان انگشت آنها.
- پرداخت بیست هزار افغانی، که در صورت به دست آوردن بیش از دو درصد آرا، پس داده مى شود.
- ثبت تمام دارایی ھای منقول و غیرمنقول.
- گواهینامه سلامتی از بیمارستان دولتی.
- استعفا نامه از سمت ھای دولتی.
فهرست ابتدایی و نهایی نامزدان:
کمیسیون مستقل انتخابات، صلاحیت دارد درخواست داوطلبان براى نامزد شدن در انتخابات را بررسى کند.
پس از آنکه افراد واجد شرايط را براى نامزد شدن در انتخابات ثبت نام نمودند، اسناد آنها را براى ١٢ روز از تاريخ١٥-٢٦ ميزان مورد بررسى قرار مى دهد.
در صورتى که اسناد آنها درست باشد و طبق شرايط از قبل تعيين شده باشد، کميسيون انتخابات نام آنان را شامل فهرست ابتدايى مى سازد؛ در غير آن نامزدى شان را رد مى کند.
کمیسیون، فهرست ابتدایی نامزدان را به تاریخ ٢٧ میزان سال١٣٩٢منتشر می کند.
پس از نشر فهرست ابتدايى، مردم می توانند به نامزدی اين افراد که به ليست ابتدايى راه يافته اند اعتراض کنند. همچنان کسانى که از طرف کميسيون شامل لست نگرديده اند و بر تصميم کميسيون اعتراض داشته باشند نيز مى توانند به کميسيون شکايات انتخاباتى رفته، شکايت خود را درج نمايند.
اعتراض ها براى مدت ٤٨ ساعت و شکايات در جریان دو هفته بعد از نشر فهرست ابتدایی در کمیسیون شکایات انتخاباتی درج مى شود.
تصمیم کمیسیون شکایات انتخاباتی، در مورد این اعتراضات نهایی است.
فهرست نهایی نامزدان، بعد از رسیدگی به اعتراضات و دادخواهی ها، به تاریخ ٢۵عقرب سال١٣٩٢ منتشر مى شود. این فهرست غیرقابل تغییر است.
اگر کمیسیون رسیدگی به شکایت های انتخاباتی، با اسناد معتبر ثابت کند که مطابق احکام قانون، فرد يا افراد واجد شرایط نامزدی نبوده، نام وى را از فهرست نامزدان حذف مى کند.
مبارزات انتخاباتی:
مبارزات انتخاباتی، فعالیت‌های تبلیغاتی است که توسط احزاب، ائتلاف‌ها و یا نامزدان مستقل برای جلب حمایت و کسب رای بیشتر صورت می‌گیرد.
مدت مبارزات انتخاباتی برای نامزدان ریاست جمهوری، دو ماه و برای نامزدان شوراهای ولایتی، يک ماه تعيين شده است. مبارزات انتخاباتى کانديدان رياست جمهورى، بتاريخ ١٣ دلو؛ و کانديدان شوراهاى ولايتى، بتاريخ ١٣ حوت آغاز مى شود.
طبق قانون، روند مبازرات انتخاباتى دو وز قبل از روز انتخابات خاتمه مى يابد.
مصارف مبارزات انتخاباتی:
بر اساس قانون انتخابات، نامزد ریاست جمهوری، نمی تواند در مبارزات انتخاباتی خود، بیش از ده میلیون افغانی و نامزد شوراى ولايتى، بیش از پنجصد هزار افغانی مصرف کنند.
نامزدان نمى توانند از اتباع، دولت‌های خارجی و یا نمایندگی‌های سیاسی کشورهای خارجی در افغانستان، کمک مالى و تخنيکى دریافت کنند.
نامزدان می توانند از اتباع افغانستان و احزاب سیاسی و سایر حقیقی و حقوقی غیردولتی، کمک دریافت کنند؛ اما میزان این کمک محدود است.
نامزدان ریاست جمهوری، می توانند از شخص حقیقی تا پنجاه هزار افغانی و از شخص حقوقی تا پنجصد هزار افغانی کمک دریافت کنند.
نامزدان شوراهای ولایتی می توانند از شخص حقیقی تا بیست هزار و از شخص حقوقی تا پنجاه هزار افغانی کمک بگیرند.
نامزدان، باید برای تنظیم امور مالی‌شان حساب بانکی داشته باشند.
عدم رعایت این اصول، تخلف پنداشته می‌شود و کمیسیون انتخابات، نامزدان متخلف را به کمیسیون شکایات انتخاباتی معرفی می‌کند.
کميسيون رسانه ها:
کميسيون رسانه ها، حد اقل سه ماه قبل از روز راى دهى به منظور نظارت از گزارش دهى و نشر منصفانه و بى طرفانه مبازرات انتخاباتى و رسيدگى به تخلفاتى که با اهداف، پاليسى ها و طرزالعمل هاى رسانه هاى همگانى مربوط مى شود، توسط کميسيون مستقل انتخابات ايجاد مى گردد.
راى دهنده، کانديد، ناظر، احزاب يا ائتلاف هاى سياسى، سازمان هاى اجتماعى و ساير اشخاص، مى توانند از تخلف رسانه اى، به کميسيون رسانه يا کميسيون انتخابات، به طور کتبى شکايت نمايند.
کميسيون رسانه ها در صورت تثبيت تخلف صلاحيت دارد، دست به اقدامات ذيل بزند.
- صدور اخطار به متخلفين يا امر به اصلاح تخلف.
- وضع جريمه از پنجهزار الى يکصد هزار.
- معرفى متخلف به ارگان هاى عدلى و قضايى بعد از تاييد کميسيون.
اين کميسيون، حد اکثر در خلال ٤٥ روز بعد از اعلام نتايج نهاى انتخابات، منحل مى گردد و امور آن به کميسيون انتخابات محول مى گردد.
اين کميسيون داراى پنج عضو مى باشد؛ اما تا هنوز ايجاد نشده است.
نظارت از انتخابات:
تعداد زياد ناظران داخلى و بين المللى مانند انتخابات گذشته، از اين انتخابات نيز نظارت مى کنند. احزاب سياسى، کانديدان، نهادهاى جامعه مدنى، نماينده هاى نهادهاى بين المللى و رسانه ها، مى توانند از روند انتخابات نظارت کنند.
ناظران مى توانند در مراکز رايدهى و شمارش آرا حضور يابند.
روز اول انتخابات:
همه مواد مورد نیاز انتخابات، باید پیش از روز انتخابات به محلات رای دهی منتقل شوند.
ترتیب و تشخیص جای هر نامزد در ورق رای دهی و توزیع نشانه‌های انتخاباتی برای نامزدان، بر اساس قرعه از طرف کمیسیون انتخابات تنظیم مى شود.
فهرست رای دهندگان، قبل از برگزاری انتخابات در مراکز رای دهی، ثبت و نشر می‌شود.
کمیسیون مى تواند در صورت ضرورت، زمان رای دهی را در یک یا چند مرکز و یا حوزه، حداکثر تا دو ساعت تمدید کند.
پس از ختم روند رای دهی، اوراق رای دهی بلافاصله در محل رای دهی شمرده مى شود.
شمارش آرا:
شمارش آرا در محل رای دهی صورت می‌گیرد. کمیسیون مکلف است که نتایج شمارش آرا را با تفکیک محل، مرکز و حوزه اعلام کند.
کمیسیون مکلف است در صورت موجودیت شکایت موجه، یا علایم مشهود مبنی بر تقلب، صندوق‌ها را قرنطین کند.
کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون رسیدگی به شکایات، تنها ارگان‌هایی هستند که می‌توانند دستور شمارش مجدد اوراق رای دهی را صادر کنند.
این امکان وجود دارد که در جریان شمارش آرا، شماری از آرا باطل اعلام شوند؛ اما این حالت شرایط خاص خود را دارد.
استفاده از زور، سلاح، پیشنهاد یا دادن رشوت، استفاده از کارت‌های رای دهی دیگران به طور دسته جمعی، از جمله مواردی هستند که سبب باطل شدن رای می شود.
رای مورد نیاز برای پیروزی:
بر اساس قانون اساسی افغانستان، کسى به عنوان پيروز انتخابات رياست جمهورى شناخته مى شود که يک راى بیش از پنجاه درصد آرا را به دست آورد.
اگر در دور اول انتخابات، هیچ یک ازنامزدان نتوانند براى پيروزى آراى لازم را به دست آورند، انتخابات به دور دوم مى رود و در اين دور، دو نامزد که بيشترين آرا را از آن خود کرده اند، با هم رقابت مى کنند.
دور دوم انتخابات بتاريخ ۷ جوزا سال ١٣٩٣ برگزار مى شود.
اگر آرای دو نامزد برابر باشد؛ معیارهای درجه تحصیل، درجه علمی، تجربه کاری، داشتن نشان، مدال و یا لقب افتخاری به ترتیب براى رفتن به دور دوم انتخابات مدنظر گرفته می شود.
در دور دوم، برندۀ بيشترين آرا، پيروز انتخابات اعلام مى شود.
نتایج ابتدایی و نهایی انتخابات:
در قانون انتخابات افغانستان، از اعلام چهار نوع نتایج یاد شده است.
نتایج اولیه: ارقامی که بعد از پایان رای دهی، بلا فاصله در مرکز شمارش آراء اعلام می شود.
نتایج قسمی: ارقامی که در جریان جمع بندی نتایج پى در پى از سوی کمیسیون اعلام می‌شود.
نتایج ابتدایی: ارقامی که بعد از تکمیل جمع بندی و قبل از رسیدگی به شکایات از سوی کمیسیون اعلام می شود.
نتایج نهایی: ارقامی که بعد از بررسی و تصمیم کمیسیون شکایات، از طرف کمیسیون انتخابات تصدیق و اعلام می‌شود.
بر اساس تقویم انتخاباتی کمیسیون، نتایج ابتدایی انتخابات به تاریخ ۴ ثور اعلام می شود و پس از اعلام نتايج ابتدايى؛ کميسيون شکايات انتخاباتى، از تاريخ ۱۸ حمل تا ۷ ثور به رسيدگى شکايات و اعتراضات مى پردازد.
نتایج نهایی انتخابات افغانستان، به تاریخ ۲۴ ثور اعلام مى شود.
نتایج انتخابات شوراهای ولایتی:
نتایج ابتدایی انتخابات شوراهای ولایتی افغانستان، به تاریخ ۲۷ ثور و نتایج نهایی آن، به تاریخ ۱۷ جوزا اعلام مى شود.
Views: 7
تماس با ما
خبرنامه
ارسال گزارش
اپلیکیشن موبایل پژواک