گردیز (پژواک، ۱۳ اسد ۹۹): یافته های پژواک نشان میدهد که طی ده سال گذشته بیش از یک اعشاریه یک ميلیارد افغانی برای ساخت بند مچلغو در ولسوالی احمد ابا پکتیا به مصرف رسیده است، اما کار آن فقط حدود هفت در صد پیش رفته است.
همچنان برای ساخت این بند چهار ونیم میلیون دالر شرکت افغان- روسی به نام گلف، ایجنسي کمپنی پروجکټ دیزاین ادعا (۲،۲۹) میلیون دالر را دارد و همچنان اداره عملیاتی حمایت انکشاف ملی تا کنون بیشتر از یک میلیون دالر پول به مصرف رسانده است.
از هفت درصد کار آنجام شده بند، حدود شش درصد آن را اداره عملیاتی طی چند ماه گذشته با مصرف ۸۱ میلیون افغانی آنجام داده، وزارت انرژی و آب و شرکت های اولی تنها یک درصد از کار را طی ده سال با هزینه ای بیش از یک میلیارد افغانی به اتمام رسانده است.
به اساس معلومات مقامات، در تامین امنیت این بند و از اثر حملات مخالفین مسلح دولت تا کنون ۷۷ سرباز جان باخته و ۹۲ تن دیگر زخم برداشته است.
در این گزارش تحقیقی بر مصارف مختلف بند، معاش سرباز ها، اعاشه، البسه، مواد سوخت نانوایی و بخاری ها، تیل وسایط و جنراتور، تخریب موتر ها، ضایع شدن سلاح و مهمات، مصرف مرمی ها، و مصارف دیگر بحث شده و در اوقات مختلف با مقامات مربوطه نیز مصاحبه آنجام شده است.
کار ساخت بند زراعتی مذکور به تاریخ ۲۹ ماه جوزا ۱۳۹۰ خورشیدی از سوی اسماعیل خان وزیر پیشین آب و برق آغاز شد و آن زمان گفته شده بود که کار آن در سه سال تمام خواهد شد.
توافق دیزاین و ساختمان این بند به ارزش ۳۵ میلیون دالر با یک کمپنی داخلی به نام گلف و کمپنی “انرگومونولتستری” روسی امضا شد بود، اما امور آن بخاطر فساد و بی توجهی شرکت سال ها متوقف بود و این توافق در سال ۱۳۹۴ لغو شد.
برای بار دوم کار ساخت بند مچلغو در سوم ماه عقرب سال ۱۳۹۶ از سوی علی احمد عثمانی وزیر پیشین آب و برق در مقابل داکتر عبدالله عبدالله رییس اجرائیه کشور با یک ایجنسي کمپنی دیگر روسی به نام پروجیکت دیزاین (Project Design Agency) امضا شد که نظر به آن باید این کمپنی این پروژه را در سه سال و با ارزش نزدیک به ۲۳ میلیون دالر امریکایی تکمیل میکرد.
قرارداد ساخت بند مچلغو در ماه دلو ۱۳۹۸ به مبلغ ۴۳ میلیون دالر به اداره عملیاتی ریاست جمهوری داده شد و کار عملی آن را به تاریخ اول ماه حمل سال ۱۳۹۹ آغاز کردند.
قرارداد بند مذکور به چهار سال داده شده اما اینها میگویند اگر برای شان مشکل ایجاد نشود کار آن در ۱۶ ماه تمام میشود.
انجنیر جاوید هجرت مسئول ولایتی ساخت بند مچلغو این اداره ادعا میکند که که شرکت های قبلی ساخت بند با قیمت بسیار زیاد فقط حدود یک درصد کار آنجام داده و کار متباقی ان که حدود شش درصد میشود از سوی اینها به ارزش ۸۱ میلیون افغانی صورت گرفته است.
امور تامین امنیت:
همزمان با آغاز کار بند برای تامین امنیت ساحه در چوکات ریاست تصدی عامه تشکیل ۲۰۰ سرباز و ۳۲ صاحب منسبان منظور شد و آغاز به کار کرد.
بعد از سپری شدن پنج سال این تشکیل با افزایش سی نگهبان امنیتی دیگر این آمار به ۲۶۲ افزایش یافت که ۲۰۰ سرباز، ۲۷ افسر و ۳۵ ساتنمن در آن شامل بود.
در یک سال اخیر با جابجایی قرارگاه اردوی ملی در ساحه شمار سربازان این قطعه نیز ۱۱۱ تن کاهش و اکنون از حدود یک ماه گذشته این آمار به ۳۶ تن کاهش یافته است.
در کنار این در سال های اخیر سربازان زیاد خیالی بود و در ساحه وجود فزیکی نداشت.
در حملات طالبان مسلح در جریان نگهداشت بند مچلغو تا کنون ۷۷ سرباز نیروهای امنیتی مشترک کشته شده اند و ۹۲ تن دیگر زخمی شده اند.
مصارف که تا کنون در این بند صورت گرفته است:
به اساس معلومات دریافت شده، به تشکیل امنیتی بند طی حدود ده سال گذشته ۳۴۵۶۱۸۰۰۰ (سه صد چهل و پنج میلیون و شش صد هجده هزار) افغانی معاش داده، ۱۰۰۰۳۰۱۴۰ (صد میلیون سی هزار و یک صد چهل هزار) افغانی برای اعاشه و ۲۸۵۷۶۰۰۰ (بیست هشت میلیون و پنجصد هفتاد و شش هزار) افغانی برای البسه سرباز ها مصرف شده است.
همچنان ۱۹۳۸۶۰۰۰ (نوزده میلیون، سه صد و هشتاد شش هزار) افغانی برای وسایط و جنراتور ها، ۲۲ میلیون برای زمستان و چوب نانوایی، حدود ۱۵۰۰۰۰۰ (یک میلیون و پنجصد هزار) افغانی برای قرارگاه و ساخت ۱۵ پوسته، حدود ۴۴۰۰۰۰۰۰ (چهل و چهار میلیون) افغانی برای مرمی کلاشینکوف، پیکا، دهشکه، راکت، و هاوان و حدود ۳۰۰۰۰۰۰ (سه میلیون) افغانی ارزش ۵۰ میله سلاح های که از سوی طالبان با خود برده است.
در جریان کار بند مچلغو تا کنون به ارزش ۴۳۰۰۰۰۰۰۰ (چهار صد و سی میلیون) افغانی ۱۱ رینجر و دو تانگ هاموی به صورت مکمل و تعدادی هم به صورت نسبی تخریب شده است.
همچنان برای اجازه دادن طالبان مسلح به امور بند، دادن ده فیصد بودجه بند در شرط ها نیز شامل است که تا کنون حدود ۳۳۵۴۰۰ (سه صد و ۳۵ هزار و ۴۰۰) دالر امریکایی داده شده است.
در کنار این به شرکت قراردادی افغان- روسی به نام گلف هشت صد هزار دالر انوایس نخست داده شده که حدود ۳۸ میلیون افغانی میشود و شرکت مذکور از گرفتن انوایس دوم به ارزش حدود پنج صد هزار دالر بخاطری پرهیز کرده است که آن زمان دالر در مقابل افغانی ۴۷ و شش پول به ۵۶ افغانی افزایش یافته بود و شرکت قیمت مناسب تقاضا داشت.
اگر به شرکت مذکور پنجصد هزار دالر هم داده شود، بناً ۲۳ میلیون و هشت صد هزار افغانی میشود.
این همه ارقام که جمع شود، ۱۱۶۰۲۵۸۹۴۰ افغانی میشود که در کارهای مختلف این بند مصرف شده است.
اظهارات مقامام آن زمان:
سمونوال ځاځی کامران که پنج سال قوماندان نگهداری بند مچلغو بود، میگوید که چهار سال نخست امنیت ساحه بند مچلغو بسیار خوب و قابل اطمینان بود، اما در این مدت هیچ کار عملی بند آنجام نشد.
کامران قراردادها و امور بند مچلغو را مملو از فساد میپندارد و میگوید بعد از وظیفه وی منطقه نا امن شد و طالبان مسلح بر پوسته های بند حملات را آغاز کرد.
موصوف به پژواک گفت در جریان وظیفه وی به سرباز ها تمام اشیا و مصارف به موقع میرسید و در بخش هیچ مشکلی وجود نداشت.
کامران افزود: “مصرف زیاد دولت بر این بند شد، اما کسی کار نکرد، وقتی که اسماعیل خان وزیر انرژی و آب امده بود، شرکت برای دو روز موتر های کرایی آورد و میگشتاند، وقتی که وزیر گردیز آمد، یک ساعت پس آن موتر ها هم رفتن.”
څارمن قدرت الله حیران قوماندان دیگر بند مچلغو به این باور است که اصلاً برای ساخت بند مچلغو اراده یی وجود نداشته و کار های صورت گرفته نمایشی و راه گشایی برای فساد بود.
حیران به پژواک گفت: “مه فکر نمیکنم که اکنون هم کار این بند صورت گیرد، برای این بند باید پلان قوی ساخته شود و پرسونل برایش زیاد شود، همچنان پول مردم محل باید داده شود”
حيران می گويد که در اوقات مختلف برعلاوه اينکه شمار زیادی از اسلحه نيروهاى امنيتى بدست طالبان افتاده است، در انفجارهاى ماين ١١ عراده رنجر و دو عراده تانگ هاموى نيز از بين رفته است.
میرویس احمدزی نگهبان بند مچلغو که حدود شش سال در قطعه نگداری بند اجرای وظیفه کرده است میگوید که در سال های نخست در ساحه و چهار طرف بند امنیت قابل اطمینان وجود داشت.
اما به گفته او، اما بعد از آن ده ها دوستان وی در حملات طالبان مسلح کشته شدند و شمار زیادی زخم برداشتند.
احمدزی میگوید: “اولین عسکر در بند مچلغو مه ثبت شده بودم، مصارف زیاد صورت میگرفت، پول جهان مصرف میشد، به آن پول این بند سه بار جور میشد، مطلب مصارف بیجا صورت گرفت و بیجا مردم قربانی شدند، اما بند هنوز هم در حالت کهنه باقی است.”
انجنیر دلاور توتاخیل مسئول بند مچلغو از سوی وزارت انرژی و آب میگوید، قرارداد نخست بند به یک شرکت افغان- روسی به نام گلف و از سوی آنها دست دوم به شرکت گرین سیتی داده شد.
توتاخیل به پژواک گفت، این کار شرکت نخست بخاطری غیر قانونی است که به گفته او یک شرکت میتواند فقط بیست فیصد یک کار را به شرکت دوم دهد، در حالی که به گفته او گلف صد فیصد کار را برای گرین سیتی داده بود.
موصوف از یک فساد بانکی دیگری شرکت گلف پرده بر میدارد و میگوید که در آغاز کار این شرکت سه عشاریه یک میلیون دالر را در بانک میوند به صورت تضمین بانکی گذاشته بود و بعد از آن وزارت انرژی و آب ۳ میلیون دالر برای شروع آغاز کار داده بود، اما شرکت مذکور با تفاهم ده ها هزار دالر با میوند بانک، سند جعلی تضمین پول را جور کرد و اصلا در بانک این پول وجود ندارد.
توتاخیل افزود که بعد از مدت کوتاهی حدود هشت لک دالر از سوی وزارت به شرکت انوایس نخست داده شد.
وی گفت در زمان قرارداد بند یک دالر امریکایی چهل هفت و شش افغانی بود و در زمان گرفتن قسط دو این قیمت به ۵۶ افغانی افزایش یافته بود که به گفته او مسئول شرکت قراردادی بخاطر جلوگیری از ضرر از گرفتن اش پرهیز نمود.
درحالی که برای کارمندان بخش های مختلف بند پول داده نشده است.
موصوف گفت: “مه در مورد مشکلات کنونی کارهای بند به اداره عملیاتی و کمپنی ایمیل فرستاده ام؛ یک مشکل در کانال ها است، کانال های کنونی هیچ فایده ندارد، چرا که زمین های مردم در نظر گرفته نشده، مسیر اش درست است، اما سیکشن اش باید تغیر کند، مشکل دیگر از هایدرو پاور است، همچنان مشکلات تخنیکی دیگر نیز دارد.”
.jpg)
انجنیر دلاور توتاخیل میگوید که شرکت های مذکور دیزاین بند را سر یک کمپنی پاکستان جور کرده که به گفته او اشتباهاتی دارد که باید باز نگری شود.
برای ساخت بند به بار نخست ۳۳ میلیون دالر و در زمان قدرت اشرف غنی ۲۲ میلیون دالر منظور شده است، اما بخاطر نا امنی منطقه کار های آن متوقف است.
توتاخیل میگوید طالبان مسلح به اساس یک توافق با اینها بعد از شرط های دیگر با دادن ده فیصد بودجه این بند به آنها اجازه کار را داده بودند.
موصوف اکنون بر کار های انجام شده از سوی اداره عملیاتی انتقاد میکند و میگوید از سه بخش بند دو بخش آن را اداره عملیاتی و یکی دیگر آن را شرکت گرین سیتی پیش آنجام میداد که به گفته او شرکت مذکور بار دیگر بخاطر نرسیدن پول میشنری را از منطقه کشیده و یک تعداد ماشین ها را مردم با پول شخصی خود متوقف کرده است.
به اساس معلومات توتاخیل، به گذشته حدود ده سال و مصارف میلیون ها افغانی تا کنون کار این بند حدود هفت در صد صورت گرفته است.
انجنیر عبدالحکیم غلجی مسئول تخنیکی مچلغو که حدود دو سال مدیر پروژه بند مچلغو بود نیز بود میگوید که در کار ساخت بند بسیار زیاد بی بند و باری و از سوی وزارت و شرکت ها فساد صورت گرفته است.
غلجی گفت که کمپنی پاکستان به نام پی ای ایس (PES) دیزاین کننده بند این بند را در سال ۲۰۱۰ شش صد هزار دالر دیزاین کرده است در صورت ضرورت دیزاین اینها باید به سوالها جواب دهند.
قراردادیان بند:
عزت خان یک قراردادی دارنده مشینری بند مچلغو میگوید که بالای شرکت های نخستین لک ها دالر پول کاریگران، نانوایی، مشینری باقی مانده و تا که آن داده نشود، مردم نه تنها در کارها همکاری نخواهند کرد، بلکه شاید جلو کار شرکت مذکور را خواهند گرفت.
عزت خان میگوید: “در این شرکت همه دزد بود؛ چرا که از پنچر مین، نانوایی والا، داکترها و همچنان مردم دیگر پول را برده که نان صبح و شب خود را نداشت و اینجا مزدوری میکرد، از مشینری ما ۳۵ هزار دالر بالای شان باقی مانده است، حال با پول خود ما زور هم میگوید، میگوید دست تان خلاص.”
فعالان مدنی این بند را پروژه شرم آور به حکومت میداند:
عیسی محمد صادق فعال مدنی بند مچلغو را پروژه شرم آور برای دولت میداند و به گفته او، بخاطر فساد گسترده و بی بندوباری به ده ها تن تلفات وارد شده و با مصرف صدها میلیون افغانی هنوز هم از کار نخستین آن چیزی دیده نمیشود.
صادق میگوید: “هنوز تهداب بند مچلغو هم نیست، پس اینقدر پول هنگفت در چه مصرف شده؟ ما از ریاست جمهوری میخواهیم که افرادی را که در این فساد دخیل اند باید به ارگان های عدلی و قضایی معرفی کند تا سزای خود را ببیند.”
اجمل مسعودزی ادعای برخورد دوگانه از سوی وزارت انرژی و آب را میکند و میگوید که این وزارت از سوی شمار باشندگان محدود ولایت ها انحصار شده و تمام توجه شان برای مناطق مشخصی است.
مسعودزی افزود: “این وزارت بخاطر ولایت های هرات، فراه، هلمند، و ولایت های محدود دیگر است، اشخاص همین ولایت ها منحیث وزیران تا و بالا میشوند، یا نمیبینید، که تمام کار های مهار آب، بند ها، و در بخش انرژی در همین مناطق صورت گرفته، اکثریت بند ها در آنجا ساخته شده، این واقعا قابل نگرانی عمیق است.”
شورای ولایتی پکتیا نیز فساد در این بند را تایید میکند:
سخی جان وفایار عضو شورای ولایتی نیز کار بند مچلغو را مملو از فساد گسترده میخواند و انتقاد میکند که از سال هیا زیادی به اینسو برای مردم پکتیا تنها وعده این بند داده شده، و بخاطر کار هوایی بند از امتیازات زیاد دیگر به نصیب شده اند.
وفایار در فساد کار بند وزارت انرژی و آب و ریاست محافضت نظم عامه را دخیل میپندارد و میگوید باور مردم در مورد بند کاملا از بین رفته است.
موصوف افزود: “در بند مچلغو فساد گسترده صورت گرفته و تا کنون نا تکمیل مانده است.
اداره عملیاتی ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۸ کار را آغاز کرد، باز هم به مردم امید های پیدا شد، اما در این شب و روز میبینیم که چند ماشینری از بند کشیده شد و هر باشنده بند مچلغو باز نگران شده اند که مثل قبل باز در کار و پول بند فساد صورت خواهد گرفت.”
اداره آب رسانی پکتیا: چند بار کار این بند شروع شد اما تکمیل نشد
طاهر شفق رییس ریاست مذکور به پژواک گفت: “کار های بند مچلغو افتتاح میشود، اما تکمیل نمیشود، متاسفانه سه بار کار این بند افتتاح شد، اما کار اش بسیار کم انجام شده است.”
شفق مسئله فساد در کار بند را تایید میکند و میگوید: “پول بند را شماری به دوبی برده است و در آنجا سرمایه گزاری کرده است.”
وی در این مورد جزئیات زیاد نداد اما افزود در مورد کار بند در کنار وزارت با ارگان های مربوطه در ارتباط است، تا کار بند به صورت درست انجام شود.
مقامات حکومتی: در کار بند مچلغو فساد گسترده صورت گرفته:
عبدالولی سهی سرپرست ولایت پکتیا نیز در گذشته از کار بند مذکور ناراض است و میگوید که بند مذکور برای اینها به یک ناسور مبدل شده است.
سهی به پژواک گفت که کار های انجام شده بند مملو از فساد گسترده است و هیچ وقتی به تلفات شمار زیاد و به این ارزش نمی ارزد.
موصوف در بخش از دولت مرکزی اراده صادقانه و کار قوی میخواهد و میگوید که در این مدت کار پروژه های بزرگ دیگر شروع و پایان یافت، اما بند مذکور هنوز هم در حالت اولی خود باقیست.
عبدالولی سهی به پژواک گفت: “قرارداد بند مچلغو نیز شکار سیاست شده و هم تحرکات استخباراتی، این را هم رد کرده نمیتوانیم که در این مسوولین مشترک فساد نکرده باشند و فایده خود را در آن ندیده باشد.”
تلاش کردیم که در مورد نظر انور ولی و یا نور ولی مسئولین این شرکت که پروژه را گرفته اند هم داشته باشیم، اما انها بیرون از کشور بودند و شماره تماس موجود آن ها خاموش بود، در واتسپ و فسبوک نیز با آنها ارتباط قایم نشد.
طالبان گرفتن پول از درک ساخت بند را تایید میکند:
ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان مسلح قبول دارد که اینها در مقابل کار بند مچلغو پول گرفته اند اما به گفته او ده در صد نیست.
مجاهد میگوید، شرط های دیگر کار بند این است که مقامات دولتی و نیروهای امنیتی در در ساحه نمیروند و کار نیز با کیفیت باید صورت گیرد.
چشم دید خبرنگار:
خبرنگار پژواک دو بار در منطقه بند رفته است، در ساحه بند در چهار جای کار جریان دارد که هر دو کانال، قبل از رسیدن به کاسه بند در بدنه بند بلول های کانکریتی کوچک و ساخت بلکون ها بود.
اما بعد از ان شرکت که در نزدیکی کاسه بند کار میکرد، میان مردم منطقه و صاحبان ماشینری بخاطر داده پول مشکل پیدا و ماشینری از اینجا برده شده بود.
از میان ماشینری ها شماری از ماشین ها به گردیز انتقال یافته بود و جلو شماری را مردم گرفته و میگوید تا وقتی نزد اینها ایستاد میباشد که پول کار اینها برای شان داده نشود.
اما مسئول اداره عملیاتی میگوید به جای آن ماشینری دیگر جا به جا کرده و وعده میسپارد که کار در وقت معین، درست به معیار برابر انجام خواهد شد.
اکنون کار اگر چه نسبت به سال های قبل خوب روان است، اما باز هم نظر به پرسونل و مشینری به اندازه یی نیست که برای ساخت بند مهم است.
نتیجه:
در اخیر این گزارش تحقیقی ثابت میشود که کار ساخت بند مچلغو بسیار کم آنجام شده، اما مصارف زیاد صورت گرفته و در بخش تامین امنیت آن به ۱۹۶ سرباز تلفات وارد شده و این روند هنوز هم جریان دارد.
قابل ذکر است، کار بند مچلغو برای بار نخست در زمان قدرت رییس جمهور سردار محمد داود خان آغاز شده، اما بخاطر مشکلات داخلی کار هایش در همان شروع ناتکمیل ماند.
بعد از آن قرارداد کار آن در سال ۲۰۱۰ انجام شد و تعیین شده بود که در سه سال کار اش تکمیل شود اما هنوز هم در حالت اولی خود باقی است.
پژواک، به همکاری مالی دنمارک و برنامه انکشافی ملل متحد (UNDP)، این گزارش را تهیه کرده است.
Visits: 50
تماس با ما
خبرنامه
ارسال گزارش
اپلیکیشن موبایل پژواک