• درى
  • English
  • پښتو

User login

To prevent automated spam submissions leave this field empty.
MENU
  • صفحه اصلی
  • خبرها
    • دولت و سياست
    • امنیت و جرايم
    • تجارت و اقتصاد
    • تعلیم و تربیه
    • صحت
    • زراعت
    • بازسازى
    • مهاجرين
    • حوادث
    • دین و فرهنگ
    • اجتماع
    • زنان
    • نواورى و تکنالوجى
    • محيط زيست
    • ورزش
    • اطلاعات
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • اشتراک
f t g y r

جستجو

گزارش های تازه

  • دانش: تعلیق انتخابات با منافع ملی همخوانی ندارد
  • لست نهایی اعضای جامعه مدنی بخاطر معرفی کمیشنران به حکومت تسلیم داده شد
  • يکى از شرکت هاى خصوصى هوايى پروازهايش را به شهر میمنه اغاز نمود
  • شاروال ولسوالی نجراب کاپیسا به اتهام فساد به څارنوالی معرفی شد
  • ۲۷ مخالف مسلح دولت کشته و مجروح شدند
  • ده تن در پیوند به جرایم جنایی در شهر کابل بازداشت شدند
  • شاهراه سالنگ به روی موترهای مسافربری دوباره باز شد
  • نامزدان معترض خواستار عزل مسؤولین دارالانشاء کمیسیون انتخابات شدند
  • تاجران در واکنش به برخی مشکلات دروازه تورخم را مسدود نموده اند
  • پولیس فاریاب از کشف و ضبط یک دستگاه تولیدی مشروبات الکلی خبر داد

خدمات پژواک

بخش ويديويى

زنی لبنیات فروش پنجاه ساله در شهرشبرغان

ساير ويديوها

بخش عکاسى پژواک

Previous دمه بعدی

سايرعکسها

بخش صوتى

  • Pajhwok- Audio Mines Gold Report - Afghanistan mineral and extractive industries news portal.mp3

سائر صداها

پوشش خبری انتخابات

صفحه ویژۀ معادن

Afghan Peace Process Special Page

خدمات اعلامیه های مطبوعاتی

Media Release
Media Release
بیانیه احزاب سیاسی در مورد سه موضوع مهم کشور
تیفا پیرامون باطل شدن آرای حوزه انتخاباتی کابل
اعلامیه مطبوعاتی مشترک انتخابات پارلمانی ۱۳۹۷ افغانستان
سایرگزارش ها

خدمات پيام هاى تجارتى پژواک

Click Here for more information

Daily Newsletter

Language
Sending Time (GMT / Kabul time)
 
 

خبر را شريک سازيد

پژواک از شريک ساختن موضوع خبرى استقبال ميکند، موضوع خبرى را با فشار دادن اين کليد شريک سازيد

معرفى مختصر افغانستان
انتخابات ولسى جرگه ١٣٨٩
پارلمان سال ۱۳۹۰ را بشناسید

چالش ها در استراتیژی آب در افغانستان

نويسنده: کریم پوپل
Sep 08, 2018 - 10:52
Election Articles

آب، مادۀ مرکبی است که ۶۷ حصۀ جهان را پوشانیده است. از جمله این آب ها ۳ فیصد آن شیرین است که دو فیصد آن در قطبها و تنها یک فیصد آن در دسترس بشر قرار دارد.

 کانادا چین، کلمبیا، پرو، برزیل، روسیه، ایالات متحدۀ امریکا، اندونزی و هند؛ کشورهایی است که ۶۰ فیصد آب شیرین را به خود تخصیص داده اند. متباقی ۸۰ کشور به قلت آب مبتلا ميباشند. روزانه بشر حصه يى از آب شیرین را زهری مملو از مرکبات کیمیاوی ساخته در طبیعت و یا بحر رها می کند.  آب شیرین در ابحار نبوده، بلکه در عمق زمین، کوه ها، جنگلات و دریاها می باشد. اگر آب شیرین در ابحار میبود، دبی و کشورهای عربی دارای بارندگی میبود. ضرورت است تا آب شیرین استفاده شده در کشور، دو باره تصفیه شده به طبیعت و آبیاری مزارع استفاده شود. 

  با افزايش نفوس نا موزون، مقدار آبهای آلوده و چرب ازدیاد یافته و ظرفیت‌های آبهای شیرین پائین می آيد.‌ در سال ۲۰۱۱ تعداد متولدین ۱۳۴ میلیون و تعداد وفیات ۵۶ میلیون بوده‌. این رشد اکثراً در کشورهای در حال توسعه یا عقب مانده می‌باشد. در دو طرف افغانستان، دو کشورى قرار دارد که رشد نفوس آن از ۲ درصد اضافه‌است. این حتماً بالای کشورهای همسایه تأثیر ناگوار دارد. بخصوص بالای ظرفیت‌های آب. در منطقه آسیای میانه، افغانستان با داشتن کوه ها  یگانه کشورى است که ۷۵ میلیارد مکعب آب شیرین دارد، صرف از ۲۰ میليون آن استفاده نموده متباقی به کشورهای همسایه می‌ریزد.

با رشد کشورهای آسیايی جنگ آب شروع میشود

درطی ۳۰ سال که افغانستان مصروف جنگ بود، کشورهای همسایه از آب دریاهای افغانستان درکشورهای خود پروژه‌هايی را بنا نمودند که برای آن‌ها نیز حیاتی است. این پروژه‌ها طوری بنا شده‌است که اصلاً آبی برای افغانستان باقی نخواهد ماند.

آب دریای کابل در حصه اتک، به دریای سند ریخته سر زمین‌های ملتان، علی پور و حیدر آباد را سیرآب و سرسبز می‌سازد. پاکستان کشوری است که نان گندم درآنجا خیلی اساس است و  پاکستان  پروژه‌های کشت گندم خودرا از همین آب تأمین می‌کند. درحالیکه از مدت ۳۰ سال است که پا کستان بندر تجارتی آبی خودرا بالای افغانستان به منظورهای خیلی ناروا مسدود نموده‌است که خلاف موازین کشورهای محاط به خشکه‌است. کشورهای تاجکستان و قرغیزستان که مانند افغانستان دارای منابع غنی آب اند نیز معضلات آب با سایر کشورهای آنطرف آمو دارند؛ ولی آن‌ها آب و برق ۲۴ ساعته طور نارمل دارند.  

"آن عده کشورهای آسیای میانه که در حوزه جهیل اورال قرار دارند، مهمترین تأمین‌کننده آب شیرین برای این کشورها همین جهیل به‌شمار می‌رود. ۹۰ درصد آب جهیل اورال از ریختن آبهای رود آمو می‌باشد. کانال معروف قرا قرم، شریان حیاتی آب ترکمنستان می‌باشد. رودخانه آمو به عنوان بزرگترین تأمین‌کننده آب برای این کانال به‌شمار می‌رود. ترکمنستان جز آب این کانال دیگر منبع آبی ندارد که تمام ترکمنستان را آبیاری نماید. کانال قراقروم برای حل مشکلات خشک‌سالی و کم‌آبی ترکمنستان احداث شده و از جمله بزرگترین پروژه‌های عمرانی داخلی شوروی  سابق به‌شمار می‌رفت. این کانال حجم بسیار زیاد آب رودخانۀ آمو را در شرق ترکمنستان گرفته و به داخل خاک این کشور جاری می‌سازد. کانال قره قروم دارای ۱۳۰۰ کیلومتر طول بوده و در مسیر شرق به غرب جریان دارد. این کانا ل حدود یک میلیون هکتار زمین کشاورزی را که شامل کشت‌زارهای پنبه می‌باشد، آبیاری می‌کند. ترکمنستان خشکترین منطقه آسیای میانه‌است. با مهار(زیر کنترول اوردن) نمودن آب دریای آمو، چندان آب برای ازبکستان و ترکمنستان باقی نخواهد ماند.

کشور تاجیکستان علاوه بر استفادۀ وسیع در بخش کشاورزی از آب آمو، در نظر دارد که به تعداد ۱۴ نیروگاه برقی را با توان مجموعی چهارهزار میگاوات، بالای رودخانه آمو اعمار کند که بزرگترین آن‌ها نیروگاه دشت جم با ظرفیت تولیدی ۱۵٫۶ میلیارد کیلووات ساعت برق در سال خواهد بود. هزینه این پروژه، تقریباً چهار هزار میلیون دالر امریکایی تخمین شده‌است."

ازبکستان

زیاده‌ترین آب دریای آمو را جمهوری ازبکستان در کشت نباتات به مصرف می‌رساند. دریای آمو دو بار داخل ازبکستان شده در اخیر، به جهیل اورال می‌ریزد که کشور قزاقستان از آن نیز استفاده می‌نماید. مزارع شش ولایت ازبکستان از آب دریای آمو سر سبز است. هکذا ازبکستان سد بزرگ (تورپالانگ) در جنوب ولایت سرخان دریا  اعمار نموده‌است. کانال بزرگ بخارا به منظور آبیاری و استحصال آب استیشن برق نوایی نیز بالای آب این دریا است. وهم از بکستان چندین بند و کانال ازین دریا ساخته‌است. وهم درین اواخر ترکمنستان و ایران سد دیگری را در مسیر دریای مرغاب اعمار نموده‌اند که هردو کشور آز آن استفاده می‌نمایند. ولی خواننده محترم با این همه کانال‌ها وسدهايی که ساخته شده‌است، یکی ازین کشورها نه به افغانستان توجه کرده‌اند نه به حیثیت بین‌المللی. تا حال چندین بار نشست نموده‌اند، ولی اصلاً افغانستان را اطلاع نداده‌اند. درحالیکه مردم این کشور از گرسنگی وبی آبی می‌میرند.

ایران

ایران کشوریست که  ۸۰ میلیون نفوس دارد، ولی ایران به دلیل سیاست آن بیشترین مصارف را بالای زراعت تخصیص داده است.  این کشور نیم نفوس را در جنگ و سیاست، نیم نفوس را غرض تامین احتیاجات تخصیص داده است .

شمال ایران دارای منابع آبی بوده، ولی جنوب آن خشک و بی آب میباشد که یگانه منبع آبی آن هامون، فراه رود، هری رود  و رود هلمند میباشد.

ایران کشور همسایه غربی افغانستان که از دریای هیرمند و هریرود استفاده می‌نماید. دولت ایران طی خشکسالی‌های اخیر بااستفاده از مشورت‌های تخصصی جاپانی‌ها، آب رودخانه هیرمند رادر گودال‌هايی که در کنار مرز با افغانستان اعمار گردیده، هدایت نموده و ذخیره می‌نماید. این ذخیره گاه‌های (مصنوعی) درایران به نام چاه‌های نیمه زابل یاد می‌شود که قبلاً تعداد آن‌ها به سه حلقه می‌رسید و این چاه‌نیمه‌ها به ظرفیت ۰٫۷ میلیارد متر مکعب برای مصرف آشامیدنی و حقابه زیست‌محیطی تالاب بین‌المللی هامون احداث گردیده بودند؛ اما دولت ایران با احداث چاه‌نیمه چهارمی ظرفیت آن‌ها را به ۱ میلیارد متر مکعب رسانید. برای احداث چاه ‌نیمه چهارم در مجاورت چاه‌نیمه‌های قبلی که با میلیون‌ها دالر احداث شده‌اند، مبلغ هشتاد میلیون دالر پول به مصرف رسیده وکار احداث آن دراوایل سال ۱۳۸۳ شمسی به پایان رسید.

طرح احداث خط لوله ۱۹۲ کیلومتری (آب برای شهر یک میلیون جمعیتی زاهدان) از پروژه‌های مهم دیگری است که جهت انتقال آب ذخیره شده از رود هیرمند، در چاه‌نیمه‌ها به شهر زاهدان درسال ۱۳۸۳ به بهره‌برداری سپرده شد. قراراست که آب انتقال شده توسط این خط لوله که مقدار آن به ۳۷ میلیون مترمکعب ميرسد، نیازهای آبی (هشتصد هزار نفر) از ساکنان شهر زاهدان مرکز استان سیستان وبلوچستان رادر سال تأمین کند. برای اجرای این پروژه هم مبلغی درحدود ۷۵ میلیون دالر به مصرف رسیده‌است. این در حالی است که به اساس معاهده سال ۱۳۵۱ در مورد تقسیم آب رودخانه هیرمند، جانب ایران حق استفاده از آب هیرمند را به‌طوری‌که در حال حاضر جریان دارد، دارا نمی‌باشد؛ زیرا مطابق به مفاد قرارداد تقسیم آب هیرمند بین دوکشور از مجموع ۱۷۶ متر مکعب فی ثانیه آب هیرمند، حقابه ایران صرف ۲۶ مترمکعب فی ثانیه که معادل ۸۲۰ میلیون مترمکعب درسال می‌شود، تعیین گردیده‌است. تأمین آب موردنیاز شهر زاهدان با جمعیت تخمیناً یک میلیونی آن از ذخیره‌های آب هیرمند، برخلاف مواد موافقت‌نامه تقسیم آب هیرمند میان ایران و افغانستان است؛ زیرا درهیچ ماده یا مواد آن افغانستان تعهدی به ایران نسپرده تا آب موردنیاز مرکز سیستان و بلوچستان  و بخصوص شهر زاهدان را از رودخانه هیرمند تهیه کند.

آیا آب هلمند دو باره قرار داد شود یا خیر؟

آب دریای هلمند در ۲۱ حوت سال ۱۳۵۱ بین موسی شفیق صدراعظم افغانستان و امیرعباس هویدا صدراعظم ایران به امضا رسید. این سند با پر جا بوده  و آینده های دور در آن دیده شده است. با تمدید قرارداد ایران از فشارهايى چون:

۱. بندر جابهار

۲. مهاجرین

۳. مبارزه علیه تروریزم  و ده ها مطلب دیگر استفاده خواهد نمود.

قرارداد وقتی به امضا رسیده بود که افغانستان تحت هیچگونه فشار سیاسی قرار نداشت. بنا بر این، تمدید قرارداد به ضرر افغانستان است. 

يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسئوليتى ندارد.

  • 1371 reads

تبصره کنيد

More information about text formats

Plain text

  • No HTML tags allowed.
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Lines and paragraphs break automatically.
To prevent automated spam submissions leave this field empty.
Author’s brief introduction

کریم پوپل نویسنده دانشنامۀ ویکیپیدیا (دری، انگلیسی و دنمارکی)؛ در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، در گذر سردار جهانخان کابل متولد شده است. دورۀ ابتدائیه را درلیسه عبدالحی گردیزی پکتیا، دورۀ متوسطه را در لیسه نادرشاهی مزارشریف، دورۀ عالیه را درلیسۀ حبیبیه و دورۀ لیسانس را درسال ۱۳۵۸ در فاکولتۀ زراعت کابل به اتمام رسانده است.  سال ۱۳۶۲ در سازمان ملل، بخش پروگرام بورد بین المللی حفاظت سلول زنده، مدتی در کشور سوریه سازمان زراعتی (ایکاردا)، درسال ۱۳۶۵ مدیر مسوول اقتصاد اتحادیه های صنفی شهر کابل و در سال ۱۳۶۸ به حیث مالک موسسه صنعتی پوپل کار نموده است. وی از سال ١۳۷۹ بدینسو، در دنمارک زندگی میکند و طی ۱۳سال اخیر در اسنادسازی انترنیتی افغانستان زحمت کشیده است.  

More posts by the Author

اعلانات

Advertisement

About Us  |  Contact  |  Subscribe  |  Terms of Use  |  Google+

  • درباره ما
  • تماس-با-ما
  • اشتراک
  • شرايط استفاده از خدمات
  • زموږ په اړه
  • اړيکه
  • ګډون
  • خدمتونو-شرايط