Language

Don't you have an account with Pajhwok Afghan News?

Click here to subscribe.

author avatar
16 Apr 2018 - 09:15
author avatar
16 Apr 2018 - 09:15

پس منظر:

یکی از اصول مهم بیولوژی این است که رفتار، طرز زندگی و تفکر انسان، بیوشیمی وی را می سازد و این ها به صحت و سقم انسان ارتباط خاصی دارد. انسان برای حفظ صحت خویش، نیاز دارد تا تعادل بین چندین رفتار متضاد را مراعات نماید. برای مثال: انسان ضرورت مبرم دارد که در هنگام روز از نور آفتاب و در شب از تاریکی استفاده نماید و همچنان تعادل بین اندازۀ بیداری و خواب را حفظ نماید. انسان نیاز به خنده و تبسم داشته و محتاج گریه نیز می باشد. اما عجیب این است که همان طوری که انسان به آرامش جسمی و فکری نیاز دارد، به همان پیمانه به رفتار و حرکات تند و سریع نیز ضرورت دارد. هر یکی از این رفتار، تغییرات بیوشيمیکی را در بدن انسان به وجود می آورد، لذا به صحت و سقم انسان ارتباط دارد. چنانچه یک تبسم عادی، هورمونی را به نام اندورفین در بدن تولید می نماید که باعث خوشی انسان می گردد.  

حرکات و رفتارتند و سریع (Aggressive Behavior) موضوع کتاب چهارصد صفحه ­ای است که در سال ٢٠١٣ توسط دکتور میلاند واتوی تحریر گردیده است. داکتر واتوی با ارائه اسناد معتبر علمی کمبود حرکات و رفتار تند و سریع را عامل عمدۀ یک تعداد از امراض به شمول مرض شکر قلمداد کرده است. نام این کتاب (Diabetes&Doves,Diplomats) است که در آن دکتور واتوی می نویسد، دیــــپلماتان و اشخاص دیگری که طرز زندگی شان شباهت به زندگی ديپلماتان دارد، به کمبود رفتار و حرکات تند و سریع روبرو بوده و لذا خطر رویارویی شان در مقابل چندین بیماری مخصوصاً مرض شکر زیاد است. هدف از حرکات و رفتار تند و سریع را که دکتور واتوی مورد بحث قرار داده این نیست که در آن از قهر، غضب و کینه توزی کار گرفته شود.

گرچه دکتور واتوی ديپلماتان را به حیث مثال مورد به حث خویش قرار داده، ولی روند زندگی ٩٠ فیصد مردم مخصوصاً شهر نشینان در تمام جهان فاقد رفتار و حرکات مورد بحث وی اند، لذا معلومات و توصیه های دکتور واتوی و محققین دیگری که در این مقاله تقدیم شما خواننده عزیزمی گردد، یقین دارم که به صحت تان مفید خواهد بود.

تشریحات موضوع:

امراض مربوط به استقلاب (Metabolism)در بدن (احتراق مواد غذايی و تولید انرژی) که مرض شکر یکی از آنهاست در تمام کشورهای جهان، رو به ازدیاد است که هم اکنون ٤٢٥ میلیون انسان به این مرض مبتلا اند. آمار سازمان صحی جهان نشان می دهد که فیصدی این مرض از ســــال ١٩٨٠ الی ٢٠١٤ از چهار به ١٣ فیصد ازدیاد یافته است. از سالیان متمادی بدین سو علمای طب به این نظر اند که عامل عمده مرض شکر، چاقی مفرط است که همگام با مرض شکر در حال ازدیاد می باشد؛ اما در سال ٢٠١٣ دانشمند هندی به نام میلاندواتوی (Milind Watve) شواهدی را در کتاب ٤٠٠ صفحه­ یی خود مورد بحث قرارداده و نظر متفق علیه دانشمندان را رد کرده است که چاقی سبب مرض شکر می گردد.

دکتور میلاند واتوی با ارایه صدها تحقیق لابراتواری، نظر داده است که مرض شکر و چاقی هر دو محصول و نتیجه یک عامل دیگر اند. این عامل را دکتور واتوی کمبود تولید عده ى زیادی از هورمون ها و مواد دیگر کیمیاوی بدن انسان قلمداد نموده و با شواهد متعدد واضح ساخته است که کمبود تولید این هورمون ها و مواد ضروری کیمیاوی دیگر از کمبود عده اى از حرکات و رفتار امروزی انسان ها نشأت می نماید که اجداد و نیاکان ما در طول سه ملیون سال جهت ادامه زندگی شان بر روی زمین از آن کار گرفته اند.

 طبق یافته های دانشمندان انسان از سه ملیون سال بدین سو در روی زمین زندگی نموده و آخرین اسکلیت انسان که به اساس آن چنین محاسبه صورت گرفته است، در سال ١٩٧٤ در مملکت کنیا در آفریقا به دست آمده است.

تحقیقات دیگر نشان می دهد، استعمال آتش توسط انسان در حدود چهل هزار سال قبل آغاز گردیده، انسان دوازده هزار سال قبل در برخی از نقاط کره زمین شغل زراعت را به دست گرفته؛ اما زندگی شهری فقط چهار هزار سال قبل از امروز در نقاط مزدحم کره زمین آغاز گردیده است. این زندگی شهری راه و رفتار زندگی انسان را تغییر داده است. دکتور واتوی واضح می سازد که زمانی که انسان زندگی شهری را آغاز نموده با مدتى که در جنگل و صحرا زندگی نموده فوق العاده کوتاه می باشد. برای مثال: اگر سه ملیون سال را ١٢ ساعت تصورکنیم در مقایسه با آن، ٤٠٠٠ سال را که انسان درزندگی شهری ســـپری نموده، ٤٣ ثانیه می باشد.   در درازای این سه ميلیون سال بنا بر شرایط محیطی خیلی­ها طاقت فرسا برای بدن و اعضای داخلی وخارجی انسان با تمام تعاملات کیمیاوی آن تکامل یافته و با حرکات و رفتار شان بافت خورده است، لذا انسان های عصرکنونی صاحب همان بدن، اعضا وتعاملات کیمیاوی هستند که اجداد شان،هزارها سال قبل داشته اند.

موضوع اساسی و کلیدی در نزد دکتور واتوی این است که ترشح یک تعداد از هورمون ها و مواد کیمیاوی بدن برای صحت انسان ضروری بوده و این مواد بدون حرکات شبیه به حرکات نسبتاً تند و سریع اجداد ما کمتر تولید گردیده، نبود چنین حرکات و رفتار به مرور زمان، سبب یک تعداد امراض مربوط به استقلاب بدن می گردد که مرض شکر یکی از آنها می باشد. اکنون سوالی مطرح می گردد که کدام یـــک از حرکات و رفتار اجـــداد ما برای حفظ جان و زندگی شان در طول سه ميلیــــون سال اجباری و ضروری بوده است؟

دوازده هزار سال قبل، انسان شغل زراعت را آغاز نمود، دانشمندان زندگی انسان های قبل از آن را به نام زندگی شکارچیان حیوانات وحشی و جمع­آورندگان غذاهای گیاهی نامیده اند. انسان ها برای هزار ها سال هم شکار حیوانات را می نمودند و خود شان هم شکار حیوانات وحشی چون شیر، پلنگ و ببرمیشدند. شکارحیوانات با تفنگ وغیره آلات امروزی خیلی آسان است، ولی در آن زمان به جز از سنگ و چوب از چیزی دیگر استفاده نمیشد، لذا شکار حیوانات نیاز به حرکات خیز، دوش، پرتاب نمودن، کش کردن، کنــــدن و حمــــلات بود، که دکتور واتوی آن را حرکات تند و سریع (Aggressive Movement) تذکره داده، ولی در چنین حرکات موضوع قهر، غضب و دشمنی مطرح نبوده است. دانشمندان فزیولوژی این حرکات را نیرومسکیولر(Neuromuscular) یا حرکات اعصاب و عضلات نامیده اند که دارای ســــه خواص بوده و در آن تعادل بدن، هماهنگی بین عضـــــله و اعصاب و حرکت بسیار تند و سریع صورت می گیرد. مسابقۀ تکواندو و پهلوانی امروز مثال خوبى از حرکات نیرومسکیولر می باشد؛ زیرا مسابقه کنندگان باید تعادل بدن خود راحفظ نموده و حرکات خیلی سریع را با شدت انجام دهند. از اینکه حرکات نیرومسکیولر برای چندین ميلیون سال اجرا گردیده، تعاملات کیمیاوی که این حرکات را تقویت می دارد، به صورت خیلی جذری با این حرکات گره خورده و نبود این چنین حرکات باعث کمبود هورمون ها و مواد کیمیاوی مورد ضرورت انسان می گردد. برای مثال: از جمله ٧٠ نوع مواد کیمیاوی حیاتی بدن انسان که توسط حرکات نیرومسکیولر بیشتر تولید می گردد، یکی آن هـــــورمون مردی یاتستاسترون (Testosterone) است و هورمون معادل آن درخانم ها به نام استروجن (Estrogen) یاد مى شود.

قابل یادآوری است که هورمون های مردانه و زنانه بعد از سن ٤٠ سالگی رو به زوال می گردند، لذا اشخاصى که عمر شان بالاتر از آن باشد، ضرورت بیشتر به حرکات نیرومسکیولر دارند تا از امراضی که از خرابی استقلاب بدن به وجود می آید، جلوگیری گردد. از آن است که مرض شکر در اشخاصی که سن شان بین ٤٥ و ٦٤ سال است، بیشتر ظهور می کند. هورمون مردی نه تنها برای توالد و تناسل بوده، بلکه عامل تولید انرژی و وقایه انسان از جمع شدن چربی زیاد اطراف شکم و غیره می باشد. چربی زیاد که به اطراف شکم جمع می گردد به مرور زمان صحت انسان را به مخاطره می اندازد و باعث ترشح زیاد هورمون دیگر به نام انســــولین می گردد و زیادی هورمون انسولین، باعث می گردد که عضلات آخذه های حجرات خود را ببندد، در نتیجه مرض شکر به وجود مى آید. این حالت را داکتران به نام انسولن ریزستنس (Insulin Resistance) یاد می کنند. همچنان کمبود حرکات فوق الذکر باعث کمبود دو نوع فکتورهای فوق العاده حیاتی دیگر می گردد که یکی را به نام Epithelial Growth Factor( E.G.F) یافکتورنمـــــوی جلد و دیـــــگری را به نام Nerve Growth Factor (N.G.F) يا فکتور نمويي اعصاب یاد می نمایند. کمبود این دو فکتور، صحت اعصاب و نموی مجدد حجرات بدن انسان را به مخاطره می اندازد. حجرات اعضای مختلف بدن انسان همیشه در حال تجدید اند، برای مثال: تمام حجرات شش های انسان هر سه هفته بعد به کلی تجدید می گردد، تجدید حجرات جگر پنج ماه را در بر می گیرد و حجرات قشر معده فقط در هر سه روز تجدید می گردد؛ اما تجدید تمام حجرات استخوان ها ده سال را در بر گرفته و تجدید تمام حجرات قلب در طول بیست سال صورت می گیرد.

نبود E.G.F و N.G.F این نظام تجدید حجرات را برهم می زند. این دو فکتور، همچنان برای التیام یافتن به وقت جراحات نیز ضروری بوده و هرگاه انسان در حالتی قرار گیرد که به تصور وی ممکن زخم بردارد، همین تصور انسان قبل از اینکه شخص جراحت بردارد، باعث تعاملات متعدد در بدن گردیده و بدن را برای التیام یافتن سریع زخم تصور شده، آماده می سازد. از اینکه انسان های دوره شکار و جمع آوری غذاهای گیاهی همیشه جراحات خرد و بزرگی را می برداشتند، تعاملات بدن انسان طور عیار گردیده که به مجرد تصور توقع جرح، بدن آماده التیام می گردد.

فکتور های E.G.F و N.G.F درآماده ساختن بدن برای التیام جراحات، نقش اساسی دارند، از اینکه  شرایط زندگی آن زمان زخم های زیادی را به وجود می آورد، لذا تصور زخم برداشتن نیز خیلی ها زیاد بوده است. گرچه در زندگی امروز احتمال برداشتن زخم ها (در ممالکى که جنگ ها وجود ندارد) خیلی کم است؛ اما زخم هایى که به چشم دیده نمی شوند و در جدار داخلی رگ های خون به وجود می آیند، خیلی­ها زیاد است. برای التیام این جراحات کوچک نیز به موجودیت فکتورهای E.G.F و N.G.F نیاز است که در نبود این فکتورها، مشکلات زیاد صحی به وجود مى آيد.

علاوه بر حرکات خاص فوق الذکر انسان های دوره شکار و جمع آورنده گان گیاهان غذایی وقت زیاد را با پای برهنه زیر اشعه آفتاب می گذرانیدند، با حیوانات، حشرات ومیکروب ها تماس  همـــیشگی داشتند. قدم زدن در زمین با پای برهنه ازامراضی که دراثرالتهابات بدن به وجود مى آید، جلوگیری می نماید.  زخم وخراشیدگی­های کوچک جلد که توسط نیش حشرات، خار، سنگ و غیره به وجود می آمد، باعث تقویت حجرات معافیت بدن شان می گردید و آنان را در مقابل امراض متعدد مقاوم می­ساخت. همچنان تماس با میکروب ها، انواع و تعداد باکتریا های مفید داخل روده ها را فعال نگه میداشت. امروز ثابت گردیده است که باکتریا های مفید روده ها، سیستم تولید کننده مواد ضروری انسان ها می باشد. یکی از این مواد به نام سیروتونین یاد می گردد که برای خواب آرام، خوشی و تقویت حافظه انسان به کار برده می شود. برعلاوه از تولید سیروتونین، این موجودات زنده، ده ها مواد مفید دیگر مورد ضرورت انسان را تولید نموده و معافیت بدن انسان را نیز تقویت می بخشد.

گرچه انسان های شهر نشین امروز به شکار حیوانات وحشی و جمع آوری غذا های گیاهی نیاز ندارند؛ اما ساختار بیوشیمی بدن ایشان همان است که شکارچی هزار ها سال قبل داشت. خوشبختانه ضرورت نیست که برای تولید هورمون ها و فکتورهای فوق، انسان حتماً همان نوع زندگی را اختیار کند که اجداد و نیاکان ما چند هزار سال قبل داشتند و می توان با حرکات مشابه به حرکات شکارچی های هزارها سال قبل بدن خود را آماده ترشح هورمون ها و فکتورهای مورد ضرورت نموده از کمبود و نتایج بعدی آنها که امراضى چون شکر، قلب و غیره است، جلوگیری نماییم. تحقیقات علمای طب نشان داده است که امراض مربوط به استقلاب مخصوصاً مرض شکر بیشتر در گروه هایی بروز می کند که طرز زندگی شان عاری از حـــرکات و ورزش های تند و سریعی که شباهت باحرکات شکارچی های قدیم دارد. این گروه­ها عبارت از ديپلماتان، راننده­گان وسایط نقلیه بزرگ باربری، تجاران، روسای دفاتر، انجنـــیرهای نرم افزار، مدیـــران و غیره اشخاص مشابه به این­ها اند. از جانب دیگر مرض شکر خیلی کمتر در اشخاصی دیده می شود که فعالیت بدنی شان شباهت با شکارچی های قدیم الایام دارد و این گروه ها عبارت اند از کارگران سرک ها و عمارات که زمین را حفر، سنگ ها را می شکنند (شدت عمل دارند) و همچنان در نیروهای نظامی که در کوه ها و صحراها می جنگند و دهاقین که مصروف حفریات زمین، پراگنده کردن حیوانات وحشی، قطع جنگلات، جمع آوری محصولات زراعتی و غیره می باشند.

ورزش موثری که بر اساس حرکات انسان های قدیم طرح گردیده

در پرتو معلومات و آمارهای فوق الذکر، علماء ورزشی را اساس گذاشته اند که در آن از حرکات شکارچیان قدیم کار گرفته می شود. شکارچی های قدیم آهسته آهسته به حیوانات که شکار می کردند، خود را نزدیک و سپس با عجله و شدت تمام بر آن حیوان با دست، چوب و سنگ حمله ور می شدند. در ورزشی که اســــاس گذاشته شده همیــــن رفتارشکــــارچی در نظر گرفــــته شــــده و آنرا به نام (Training High Intensity Interval (HIIT) نامیده اند. سپورت (HIIT) را می توان با قدم زدن و دویدن، آب بازی، بایسکلرانی و غیره عملی ساخت. برای مثال: اگر بخواهیم ورزش (HIIT) را توسط بایسکل رانی و یا با وسیله مشابه آن چون ( Elliptical ) انجام دهیم، در دو دقیقه اول به صورت نورمال ورزش نموده و بعد برای ٢٠ الی ٣٠ ثانیه با شدت تمام سپورت اجراء، دوباره برای دو دقیقه به صورت نورمال ورزش نموده و برای بار دوم برای ٢٠ الی ٣٠ ثانیه با شدت تمام حرکت سپورتی عملی گردد. برای بار سوم نیز همین عملیه اول و دوم تکرار گردد. تمام زمانی که این ورزش دربر می گیرد، فقط ده دقیقه است و تکرار این ورزش، در هفته چهار الی پنج بار کافی می باشد که هورمون ها و فکتورهای فوق الذکر ترشح گردد .

پژوهش های متعدد راجع به ورزش(HIIT ) صورت گرفته واكنـــــون حقيـقت مؤثريت این ورزش ثابت گردیده که علاوه بر هورمون ها و فکتور هایى که در کتاب داکتر واتوی تشریح گردیده، اثرات دیگر ورزش(HIIT) توسط دانشمندان درین اواخر کشف و به نشر رسیده است.

ميكانیزم آن همچنان واضح گرديده كه چگونه چند ثانيه حركات خیلی سريع و شديد، این همه مفاد صحى را بارمی آورد. براى تشريح ميكانيزم اين ورزش لازم است بدانيم كه انسان و حيوانات فقاريه، داراى سه نوع عضله می باشند که حركات مختلف بدن را انجام می دهد. عضله هايى که اهتزاز آنها آهسته است، عضلات سريع- الاهتزاز و عضلاتی كه اهتزاز آنها فوق العاده سريع است. ورزش سريع و شديد است كه مى تواند به خوبی گروپ سوم عضلات رابه كار اندازد. به كارگیری این عضلات باعث ترشح ماده ای به نام گروت هورمون (Growth Hormone) و ماده ديگر كيماوى به نام “مايوکاين” (Myokine)مي گردد. این هورمون و ماده ­كيماوى مايوکاين براى بطی ساختن پروسه پيرى از اهميت خاصى برخوردار اند. ماده كيماوى “مايوکاين”(Myokine) داراى خاصيت ضد التهاب است که در جلوگیری امراض مربوط به استقلاب (Metabolism) بدن نقش مهم دارد. مايوکــــاين همچنان از خرابى آخذه های انسولين در حجرات عضله­ها جلوگرى نموده و مانع مرض شکر مى گردد. قابل يادآورى برای بار دیگر این است كه مفاد صحى وزرش(HIIT) درحركات خيلى سريع وشديد آن نهفته است تا عضلات فوق العاده سريع الاهتزاز رابه حرکت بياورد.

نا گفته نباید گذاشت که ورزش(HIIT) نه تنها برای وقایه از چندین مرض به شمول مرض شکر مؤثر است، بلکه کسانی که به مرض شکر مبتلا اند، نیز مفید می باشد. علاوتاً اندازه شکر خون مریضان شکر را تقلیل بخشیده و اندازه دوای مورد ضرورت آنان را کم و از اعراض دیگر مرض شکر می کاهد. اکنون ورزش (HIIT) یکی از مشهورترین ورزش ها بوده و برای اشخاصی که به اصـــطلاح ورزشکار حرفوی نیستند، خیلی ها مفید می باشد.

ورزش های دیگری که با حرکات بدن شکارچیان هزارها سال قبل شباهت دارد، ورزش های چون: پهلوانی، بکس، تکواندو، تینس، والیبال، فوتبال، باسکتبال وغیره می باشند. در چنین ورزش ها مسابقه بین دو نفر و یا تعداد بیشتر مسابقه کنندگان صورت می گیرد. روحیه مسابقه ( Competition) تغییرات چندی را در مغز انسان به وجود می آورد که باعث بیداری زیاد مغز، آمادگی بدن و ازدیاد سرعت عمل( Reaction Time ) می گردد. تمام این تغییرات توسط حرکات اجداد شکارچی ­ما به وجود می آمد. معهذا ورزشهای مسابقه­ یی برای ترشح هورمون ها و فکتورهایی که از امراض متعدد جلوگیری مینمایند، مفید است.

گرچه هر ورزش بدنی از نبود آن برای وقایه صحت بهتراست، ولی آن عده از حرکات و ورزش هایی که با حرکات و رفتارسریع و تند شکارچیان هزاران سال قبل شباهت دارد، به مراتب موثرتر برای وقایه صحت انــــــسان است. داکتر واتوی در کتاب خود می نویسد، اشخاصی که بر ماشین دوش ( Treadmill ) ساعت ها ورزش می کنند، نمی توانند چندان مفاد صحی را از این سپورت به دست آورند؛ اما اگر کسی بر تسمه چنین ماشین سپورت می دود و تصور کند که حیوانی را برای شکار تعقیب می کند، مفاد صحی ورزش وی چند برابر خواهد بود. ناگفته نباید گذاشت که ورزش (HIIT) با ماشین دوش نیز به خوبی قابل اجرا می باشد. اگر کسی بتواند علاوه بر ورزش (HIIT) ورزش های دیگر چون وزن برداری را نیز هفته چند بار اجرا بدارد؛ بر مفاد صحی (HIIT )خواهد افزود.

شریک ساختن این معلومات با سفراء:

از اینکه نظریات و توصیه های داکتر واتوی ارتباط مستقیم به نوع رفتار و زندگی سفرا و ديپلماتان دارد، اینجانب بعد از مطالعه کتاب دوکتور واتوی و دیگر منابع معتبر علمی، به تاریخ ٢٠ مارچ ٢٠١٨ پریزنتیشنی را برای سفرا و ديپلماتان کشورهای مختلف مقیم قطر ارائه نمودم که با دلچسپی زیاد مورد استقبال ایشان قرار گرفت. از آن به بعد، عده يى  از سفراء مرا مطلع ساخته که آنان در حال عملی نمودن توصیه های ارایه شده می باشند. آرزومندم که شما خواننده عزیز هم بعد از مطالعه این مقاله برای بهبود صحت تان در پی تعمیل توصیه های آن باشید.

توصیه ها:

  1. با نظرداشت اینکه بدن انسان چه نوع بیوشیمی را به ارث برده، ما ضرورت به نوع حرکات ورزشی داریم که توسط آن هورمون­ها و فکتورهای مورد ضرورت بدن تولید گردد. ورزش Training High Intensity Interval به اندازه کافی تحقیق و مطالعه گردیده است که اگر روزانه برای ده دقیقه اجرا گردد، فوق العاده مفید خواهد بود.

 

  1. تابش مستقیم اشعه آفتاب ( نه از طریق شیشۀ کلکین) بر جلد برهنه دارای فواید زیاد است، البته در هر هفته لا اقل سه بار و هر بار برای ١٥-٢٠ دقیقه توصیه می گردد. اخذ تابلیت های ویتامین 3D تا حدی اثرات کمبود تابش اشعه آفتاب را جبران می کند، ولی اشعه آفتاب مفاد دیگری هم دارد که نمی توان آن را از خوردن تابلیت به دست آورد، بهترین وقت استفاده از اشعه آفتاب بین ساعت ١٠ صبح و ٢ بعد از ظهر است.

 

  1. قدم زدن با پای برهنه و یا بوت هایی که تلی ­آن از چرم باشد، بر روی زمین برای خنثی ساختن الکترون های جذب شده در بدن از آلات برقی چون: موبایل و آنتن ها ضروری بوده و به آن توصیه می گردد.

 

  1. برخاستن برای یک دقیقه و یا بیشتر از آن بعد از نشستن یک یا دو ساعت اگر در طیاره هم باشید ضروری و مفید است. نشستن بیش از دو ســـاعت بدون برخاستن ثابت گردیده است که به صـــحت انسان خیلی ها مضر بوده و خطر آن می رود که انسان را به امراض مخصوصاً مرض شکر مبتلا سازد.

 

  1. اگر حالت فزیکی بدن و نوع وظیفه تان مانع نباشد، بهتر است که در ورزش های مسابقه­یی که در فوق تشریح گردید، مشارکت گردد. این ورزش­ها نیز در تولید هورمون ها و فکتورهای مورد ضرورت انسان مفید است.

به آرزوی صحت شما

دکتور فیض الله کاکړ سفیر افغانستان در دوحه، قطر

۲۱/۱/۱۳۹۷مطابق 10 April 2018

نوت: برای معلومات بیشتر لطفا به مقالات ذیل مراجعه نماييد:

Cassidy S, Thoma C, Houghton D, Trenell MI. 2017. High-intensity interval training: a review of its impact on glucose control and cardiometabolic health. Diabetologia 60:7–23.

Schnyder S and Handschin C. 2015. Skeletal muscle as an endocrine organ: PGC-1a, myokines and exercise. Bone. 2015 November; 80: 115-125.

Byunghun So, Hee-Jae Kim, Jinsoo Kim, Wook Song. 2014. Exercise -induced myokines in health and metabolic diseases. Integrative Medicine Research 3:172-179.

Watve, Milind. 2013. Doves, Diplomats and Diabetes: A Darwinian Interpretation of Type 2 Diabetes and Related Disorders. New York: Springer Science + Business Media. 392 pp.

 

يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

 

Visits: 25

The views expressed in this article do not necessarily reflect Pajhwok's editorial policy.

Author's brief introduction

GET IN TOUCH

SUGGEST A STORY

Pajhwok is interested in your story suggestions. Please tell us your thoughts by clicking here.

PAJHWOK MOBILE APP

Download our mobile application to get the latest updates on your mobile phone. Read more