زبان

آیا حساب کاربری در سایت پژواک ندارید؟

برای اشتراک اینجا کلیک کنید.

ازدواج؛ سنت حسنه‌ای است که موجب تکامل و آرامش زن و مرد در کنار همدیگر می‌شود. عقد عفت، پاکدامنی، تکمیل شرافت، دوری از انحرافات و تداوم نسل را درپی دارد؛ از این رو در  دین مقدس اسلام عقد اهمیت حیاتی دارد.  به عباره دیگر ازدواج  یک حادثه طبیعی بوده که پس از شکل‌گیری ساختار جامعه بشری، به فرهنگ  تبدیل گشته‌است. مطابق ماده ۶۰ قانون مدنی افغانستان، ازدواج عقدی است که  معاشرت زن و مرد را به مقصد تشکیل فامیل مشروع گردانیده حقوق و وجایبی را میان طرفین به وجود می‌آورد.

ازدواج در افغانستان پس از آریائی‌ها تاریخ روشن دارد. در زمان زردشت،  شکل خاص را به خود داشت که بطور ناچیز پس از ورود  فرهنگ عرب، هنوز باقی مانده‌است. مثلاً بستن کمربند سبز در کمر عروس از طرف فامیل عروس. این بدین معنی است که دختر ما بکر است. باوجودیکه ملیتهای گوناگون درافغانستان حیات به سر می‌برند، ولی فرهنگ ازدواج چندان تغییراتی فاحش ندارد. صرف تفاوت کوچک بین شهرها و دهات وجود دارند. درافغانستان قبل از اینکه پسری با دختری ازدواج نماید، لازم است چند مراحل قبل از ازدواج را طی نماید که چنین می‌توان نوشت.

۱- جستجوبرای پیدانمودن دخترمناسب

در این حالت؛ مادرپسر، خواهر و یا نزدیکان پسر در جستجو می‌شوند که  دختر مورد پسند خود را دریابند. دختر خوب کسی است که باید اطاعت به فامیل داماد داشته باشد، دارای  اخلاق خوب، گذشته نیک، فامیل نیک نام داشته باشند. در جنوب افغانستان مردم دختر چاق وزیبا را دوست دارند. مردم عادی، دختر کاری باری، سرخم به خانه را خوش دارند. درشمال افغانستان درمیان ملیت  ازبک و ترکمن، دختر عالی کسی است که زیاده  قالین  مرغوب ببافد. ولور یاشيربهای دختر، از روی مقدار بافتن قالین درسال تعیين می‌شود. تقریبا تمامی مردم افغانستان از داماد شيربهاى دختر خودرا اخذ میدارند.  این رسم در میان مردم کابل ننگین گردیده بود، ولی حالا دوباره مروج شده است.

۲–  طلبگاری

مراحل پرجنجال ازدواج همین دوره‌است؛ زیرا مشکلات رضایت همه اعضای فامیل دختر خیلی مهم‌اند. در این مرحله فامیل دختر، پرس وپال درمورد بچه و اعضای فامیل آن می‌کنند. در صورت موافقت، شرایط خویش را به فامیل داماد  می‌گویند. مثلاً چقدر ولور  (شيربهاي دختر) مقدار طلا، لباس، وغیره برای دختر صحبت به عمل می آورند. در صورت موافقت جانبین، فامیل دختر روز شیرینی دادن را تعیين می‌کنند.

۳- لفظ یا شیرینی داد

در روز شیرینی دادن؛ یک تعداد از بزرگان مرد فامیل پسر و دختر تشریف می‌آورند  سبد  مملو از شیرینی باب از طرف یکی از بزرگان دختر، به یکی از بزرگان پسر داده می‌شود و می‌گوید مبارک باشد. همه کف می‌زنند و فامیل  داماد، مبلغى پول را دریک بشقاب به فامیل دختر پیشکش می‌کند. سپس در مورد شیرینی‌خوری صحبت می‌نمایند که آیا شیرینی خوری کنند یا نه. درافغانستان شیرینی‌خوری بالای پدر دختر است؛ ولی  فامیل دخترکوشش می‌کند که مصارف شیرینی‌خوری را بالای داماد بيندازد. در صورتى که شیرینی‌خوری یا محفل شیرینی کلان را جانبین نمی‌خواهند تجلیل نمایند. پدر داماد باید مقدار پول تعیین شده را درهمین روز بپردازد.

۴– شیرینی‌خوری

شیرینی‌خوری؛ یکی از سنن فرهنگی غیرعرب مردم افغانستان است. که از سالیان دراز مردم  بخصوص زنان دختران جوان و اطفال را در خوشی غرق می نماید.

مردم شیرینی‌خوری را بنام شیرینی کلان نیز یاد می‌کنند. به همین مناسبت از ۲۰ الی ۱۰۰ نفر از فامیل داماد و به همین مقدار از فامیل عروس دعوت می‌شوند. عروس در تختى که با رنگ شیرچائی مزین شده، با داماد می‌نشیند. در این مراحل، فامیل دختر سبد همراه با نقل و شیرینی را که با رنگ شیرچائی آراسته شده به فامیل پسر تقدیم می‌کند. اگر در سبد لباس مانده شده باشد، در جواب باید فامیل داماد لباس بماند؛ درصورت عادی مبلغى پول را درمیان پاکت به فامیل عروس تقدیم می‌کند.

۵– عیدی براتی و نوروزی

در صورتى که در جریان نامزدی روزهای عید؛ شب برات  و یا  نوروز تصادم کند. فامیل داماد باید مقداری از کیک و کلچه را با چند جوره لباس به فامیل عروس ببرند. درنوروز صرف ماهی و  جلبی با یکدست لباس به خانه عروس می‌برند. جریان نامزدی مرحله مهم شناخت همدیگر است. به ندرت درین مرحله دختر از پسر جدا می‌شود.

۶- خبری

در شهرها مردم توسط کارت مردم را دعوت مى کنند، ولی در دهات  تمام مراحل از طرف زنها اجرا می‌شود، خوش‌ترین زمان برای خانمهاى دهات خبردادن است. گروپى از ۱۲ نفر خانم‌ با لباس مقبول بشمول اطفال به خانه‌ها می‌روند و مردم را در محفل عروسی دعوت می‌کنند. در عوض مردم لبیک گفته مقداری شیرینی باب و  پول  را برای خبریها می‌دهند.  قریه های  دور را مردان خبر می‌کنند  داماد و پدر داماد، یک یا چند روز قبل از عروسی در نماز شام مردان را دعوت می‌کنند. درقریه جات در شب عروسی همه به عروسی شرکت می‌کنند؛ ولی از لحاظ نظاکت یکتعداد از بزرگان را به زبان باید یادآوری کرد؛ در غیر آن نمی‌آیند و خفه می‌شوند.

۷- خرید وبرید کردن

یکی از مهم ترین اجزای ازدواج در افغانستان بخصوص در کابل خرید کردن است. در شهر کابل مردم در هوتل عروسی نموده مصارف خوراکی را خرید نمی نمایند. صرف لوازم آرایش، طلا پیراهن بوت شال  البسه عروس ، میز که نکاح صورت می گیرد، خرید آئینه، شربت، مقدارى حنا، فرمایش کیک، گروه مویسقی نوازان، کمره مین وغیره خرید وفرمایش داده میشود. در خرید لوازم عروس، یک گروه از زنان اشتراک می نمایند که از هردو طرف می باشند. بعضا عروس وداماد خودش نیز شرکت می نمایند. در ولایات و دهات  برای چندین نفر ویا چندین گروه  وظایف خاص داده میشود. داماد با عده يى از دوستان خود  چند روز قبل از شب عروسی، ليست خرچ که از طرف فامیل عروس داده شده است؛ همه را خریده به خانه خسر میبرد، معمولا شب عروسی در خانه عروس صورت می گیرد. به همین ترتیب گروهى از زنان آرایش نموده برای خرید کردن میروند. همه پس از خرید کردن در یکی از هوتلها کباب شکم سیر نوش جان می نمایند. تمام این مصارف به دوش داماد میباشد. یک تعداد چیزهای خاص  در شب حنا و یا بعداز حنا بدوش عروس میباشد، که آنها خصوصی خودشان تهیه  می نمایند.

۸- پیش خوری

در دهات ولسوالی ها وشهرهای دورافتاده، بعضی مردم بخصوص زنان، غرض خوشی خود محفل  شب پیش خوری را ادا می نمایند. درین شب، چند فامیل از نزدیکان عروس باهم یکجا شده، دريه زنی و آوازخوانی می نمایند.

۹- خویشخوری

آن عده از فامیلهايی که دارای زندگی بهتر اند، شب خویشخوری را یک شب قبل از عروسی محفل مي گیرندو مردان و زنان در میان خود شادی می‌کنند. بعضی فامیلها در همین شب، مراسم  عقد نکاح  را نیز اجرا می‌کنند. در این شب  قوم وخویش  دورتر دعوت نمی‌شوند. بعضی به عروس طلا تحفه می‌دهند.

۱۰- حمام نمودن داماد و عروس

یکی از مراسم ازدواج در افغانستان، حمام رفتن عروس و داماد قبل از شب حنا و بعضاً پس از شب  حنا می باشد. در ولایت، معمولا داماد حمام را برای دویا سه ساعت کرایه گرفته، زنان  قوم و خویش عروس به حمام رفته گروه عروس را شسته خنده و شوخی مینمایند. در مراسم، آیينه و لوازم شستشو از طرف داماد خرید می گردد. معمولا کلک خورد راست عروس را در دخل حمامی داخل نموده به حمامی کیسه مال، مقداری نخود کشمش و پول به‌عنوان شیرینی می‌دهند.

به همین ترتیب داماد با عده يى از دوستان، حمام رفته پس از استحمام لباس عروسی را به تن می نماید. در میان مردم شهر کابل، حمام  حمام رفتن وجود ندارد. ولی در اطرف کابل وجود دارد.

۱۱- آرايش عروس

یکی از سنن مردم کابل و سایر نقاط افغانستان، آرایش عروس ۴تا ۵ ساعت قبل از شب عروسی میباشد. در شهر کابل آرایشگاه ها وجود داشته، معمولا زنان نزدیک به عروس به آرایشگاه رفته عروس  را آرایش می نمایند. در رسم قدیم کابل که لوازم آرایش خارجی وجود نداشت، عروس را به هفت قلم مانند سرخاب، سفیدآب، حنا، وسمه، سرمه، زرک، غالیه و خال آرایش می نمودند.  در ولایات و دهات، عروس را چندین ساعت قبل از شب عروسی آرایش نموده، دختران با دریه آهنگهايی را سروده سرور و خوشی می نمایند.

عروسی

عروسی محفلى است که یک دختر را عروس می سازند.  یا به عباره دیگر، عروسی جشنى است که یک دختر (عروس ) زوج یک مرد می گردد. در زمانه های خیلی دور عروسی  شب را میگفتند که زنان لباسهای رنگارنگ را پوشیده پایکوبی مینمودند. عروسی مهمترین خاطره خوش در حیات یک جفت  میباشد. شب عروسی به نامهای شب حنا، شب نکاح یا شب زفاف نیز یاد می گردد. این شب از خود مراحل خاص دارد. درین شب از صد الی ۵۰۰ نفر از هردو جناح خبر می‌شوند. مصارف شب عروسی در کابل، الی ۲۰۰۰۰ دالر میرسد. در دهات از ۲-۱۰ هزار دالر میرسد.

 

مرحله اول احوالپرسی 

دوستان دور و نزدیک از احوال همدیگر پرسان می‌کنند. دختران جوان در رقابت لباس بی همتا اند. تعدادى از نزدیکان عروس و داماد دهن دروازه ايستاده شده به مردم مانده نباشین یا خوش آمدید می‌گویند. در داخل محفل هنرمندان آهنگهای مست را ادا می نمایند.

مرحله دوم نکاح

نکاح، مرحله دوم عروسی است که مطابق به شرایط اسلامی نکاح صورت می‌گیرد. درمراسم مهر تعیين می‌شود. دو شاهد و یکنفرپدر وکیل از طرف عروس در مراسم تعیين می‌شوند؛ شاهدین به اتاق عروس رفته موضوع عقد شرعی را به عروس ۳ بار تکرارمی‌کنند و عروس باید ۳ بار بلی گوید. شاهدین جواب ۳ بار بلی را به حاضرین اعلام می‌دارند. بعداً مهرتعیين می‌شود. پس از قبولی مهرهردو جانب، ملا  امام خطبه نکاح را می‌خواند. سپس ملا امام به حاضرین تبریک می‌گوید؛ دوستان همه کف می‌زنندو بالای داماد نقل پاش می‌نمایند.

 خطبه نکاح اهل سنت قرار ذیل است

اَلحَمدُلِلهِ نَحمَدُهُ وَنَستَعینُهُ وَنَستَغفِـرُهُ، وَنَعُوذُبِاللهِ مِن شُرورِاَنفُـسَنَا وَمِن سَیِّئاتِ اَعمَالِنا .مَن یَّهدِهِ اللهُ فَلامُضِلَّ لَهُ،وَمَن یُّضلِل فَلاهَادِیَ لَه، وَاَشهَدُ اَن لا اِلهَ اِلَّااللهُ وَاَشهَدُاَنَّ مُحمَّداًعَبدُهُ وَرَسُولُه،یَا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوااتَّقُوااللهَ حَقَّ تُقتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ اِلَّا وَاَنتُم مُسلِمُون، یَا ایُّهَا النَّاسُ اتَّقوا رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُم مِّن نَّفسٍ وَّاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنهَا زَوجَهَا وَبَثَّ مِنهُمَا رِجَالاً کَثیرَاً وَنِساءَاً، وَاتَّقُوا اللهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالاَرحَام، اِنَّ اللهَ کانَ عَلَیکُم رَقیبا.یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوااتَّقُوااللهَ وَقُولُوا قَولَاً سَدیداً.  یُصلِحُ لَکُم اَعمَالَکُم وَیَغفِرلَکُم ذُنوبَکُم وَمَن یُطِعِ اللهُ وَرَسُولُه فَـقَدفَازَفَوزَاً عَظیمَا.قَالَ رَسُولُ الله صَلَّی الله عَلَیهِ وَسَلَّم،النِّکاحُ مِن سُنَّتِی فَمَن رَغِبَ عَن سُنَّتِی فَلَیسَ مِنِّی.سُبحَانَ رَبِّکَ رَبِّ العِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ وَسَلامُ عَلَی المُرسَلِین،وَالحَمدُلِله رَبّ العَالَمیِن

دعا پس از نکاح

پس از خطبه وایجاب وقبول این دعا را بخواند:

وَتَبَارَکَ اللهُ لَکَ وَبَارَکَ اللهُ عَلَیکَ وَجَمَعَ بَینَکُمَا فِی خَیرٍ آمین یا رب العالمین

درزمان قبل از نکاح ویا در جریان نکاح، عروس پیراهن سبز را می پوشد . دلیل آن این است که رنگ سبز بنیاد پیدایش نباتات وجهان است. رنگ سبز مظهر آرامش و پیوند به زندگی است. یا رنگ سبز بته است که برای حاصل دادن آماده میشود.

 

در حقیقت یک عروس ۳ نوع پیراهن را  از نامزدی الی نکاح به تن ميکند. رنگ شیر چائی شگوفه نمودن رندگی یا بهار پیوند است. رنگ سبز پیوند است که برای حاصل آماده میشود. رنگ سفید  مظهر صلح، شفقت، ثروت و توانگری و بارگیری است. قبل از قرن ۱۸  عروسان نظر به کشور و فرهنگ خود لباس مخصوص خودرا به تن مینمودند. درسال ۱۸۴۰ ملکه ویکتوریا  با لباس سفید با پسر کاکای خود البرت عروسی نمود. پس از آن لباس سفید لباس رسمی عروس گردید.

 

در افغانستان  پس از اینکه نکاح صورت گرفت، عروس  پیراهن سفید را می پوشد . با ساز آهسته برو ماه تابان آهسته برو داخل محفل میشود؛ حاضرین همه به احترام شاه به پا ایستاده کف می زنند. در اخیر عروس و داماد بالای تخت می نشینند. در دهات پس از عقدنکاح، عروس و داماد اگر چوکی نباشد بالای دوشک می نشینند. پس از ساعت ساز و موسیقی زمان خوردن نهار میرسد.

 

 

خوردن غذا : مرحله سوم شب حنا غذاخوری است.

اکنون در هوتلها مردم به شکل ده نفری در دور یک میز نشسته، هوتل مطابق به افراد نشسته در میز مینويى که قبلا تهيه شده است، بالای میز فرش شده مهمانان نوش جان می نمایند.

 

 

 در دهات و قصبات، مردم بالای زمین نشسته برای ۳ نفر یک غوری که مملو از برنج بالای آن سه  دانه کوفته و مقداری، سبزی یا قورمه باشد توزیع می گردد.  از اینکه مردم دهات پر خور هستند، بعضی ها بار دوم غذا نوش جان یا تخته می کنند.

 

آئینه مصاف

 مرحله چهارم عروسی آئینه مصاف است. این کلتور از گذشته‌های خیلی دور درمیان افغانها باقی مانده‌است. درگذشته‌ها به نسبت تعصبات مذهبی و قومی، نمی‌توانستند عروس و داماد همدیگر را الی همین لحظه ببینند که چه شکل دارد، آیا عروس زیبا است یا نه. در زمان آئینه مصاف همدیگر را در آینه  می‌بینند؛ و هردو یک آیت خُرد، از قرآن را می‌خوانند، سپس هردو قرآن ر

ا بوسه می‌زنند. پس از آن عروس و داماد چله آلشی می نمایند.

 

چله آلشی

کسانیکه شیرینی خوری نمی‌کنند؛ در شب حنا چله آلشی مى کنند، که توسط یکنفر مرد بزرگ سن و خوش شانس، چله عروس و داماد را به دست شان می‌کنند. بعداً همین مرد، در دست عروس و داماد خینه می‌مالد.

 

مراسم جله آلشی

طبق رسم افغانی عروس وداماد همدیگر را شربت دهند

 

طبق رسم افغانی عروس وداماد باید دست همدیگر را حنا نمایند

 

 برش کیک و مالیده.

درین مرحله، عروس و داماد کیک بزرگ را یکجا با کارد پاره می‌کنند. یکنفر از زنها که به نام هوقی یاد می‌شود، کیک و مالیده را به مردم توزیع می‌کند. درین مرحله اقارب درکنار عروس و داماد،عکسهای یادگاری می‌گیرند؛ و یکتعداد از قوم و خویش به جفت تحفه، پول یا طلا می‌دهند.

درین مرحله، رقص و پایکوبی جوانان شدت می‌یابد؛ و برای چندین بار رقص  اتن ملی  را اجرا می‌کند.

 

 

درشهرها عروس و داماد کیک می‌برند

 خدا حافظی

درین مرحله، عروس و داماد در دهن دروازه ایستاد می‌شوند. پدر عروس در کمر دختر خود کمربند سبز را بند می‌کند؛ و مردم به جفت تبریکات خودرا اظهار می‌کنند؛ و در اخیر، عروس وداماد با یکتعداد از دوستان خود با وسایل ترانسپورتی، شهر گشت می‌روند.

 

 

خدا حافظی با پدر ومادر وقوم خویش و در اخیر، یک پنجه گریان نمودن عروس

 

 رسم پا گذاری دختر در حویلی یا خانۀ داماد

طبق رسم و رواج مردم افغانستان، زمانیکه عروس می‌خواهد اولین قدم را در خانه داماد بگذارد، معمولاً مرغ یا گوسفند را ذبح نموده خون آنرا به پای عروس می‌مالند. این عمل به هدفى است که اگر عروس بدقدم و یا نکبت باشد، با ریختن این خون بدقدمی آن ازبین می‌رود. سپس عروس به خانۀ داماد داخل می‌شود. در قریه جات و قصبات، موضوع قدم عروس خیلی مهم است. اگر در جریان نامزدی ویا پس از عروسی در خانۀ داماد، واقعه دلخراش رخ دهد می‌گویند عروس بدقدم و شوم بود. واز آن پس، عروس را به دیده نیک نمی‌بینند. گاهگاهی موضوع را به عروس طعنه داده توهین می‌کنند.

رسمی ساختن عروس بکر

یکی از اساسی‌ترین موضوع، پس از عروسی، بکر بودن عروس است. در اکثر ولایات افغانستان مادر یا خواهر بزرگ داماد در زیر بستر داماد تکۀ سفید را می‌گذارند. فردا که داماد وعروس به صبحانه می‌روند. مادر پسر تکه هارا مشاهده می‌کند، اگر در آن لکه خون بود باز عروس رسمی می‌شود و همه فامیل خوشحالی می‌نمایند. فردا همان روز مادر و خواهر عروس غرض اثبات عروس به خانه داماد صبحانه می‌آورند. در صورتى که دختر سالم باشد، مادر داماد خیلی محرمانه تکه‌های خون پر را به مادر عروس می‌دهند و هردو خیلی خوش می‌شوند؛ ولی واقعات قتل عروس؛ کشیدن عروس در نیمه شب تا هنوز وجود دارد. همه ساله تعدادى از قتل عروس وجود دارد. پس از آن، عروس دیگر انسان شمرده نشده در هر دیار کوچه و خانه مورد توهین واذیت قرار می‌گیرد. با این اشکال دخترها کسی ازدواج نمی‌نماید. بعضاً فامیل دختر ترک شهر و دیار می‌نمایند. در قصبات اینگونه دخترهارا در عقد نکاح موسفیدان معیوبین ویا دیوانه ناقص عقل در می‌آورند.

تخت جمعی

آخرین مرحلۀ یک جفت، پس از شب حنا است. در تخت جمعی زیاده اقارب عروس و داماد دعوت می‌شوند که تحایف را آماده کرده‌اند. اقارب نزدیک عروس و داماد اشیاى قیمتی، پول و لوازم قیمتی خانه را برای عروس تحفه می‌دهند. پدر عروس در چند روز قبل از عروسی، یا در روز تخت جمعی، یک یا دو عدد قالین و چندین گونه، لوازم خانه را برای  دختر و داماد خود تحفه می دهد. که به نام جهیز یاد می گردد. جهیز بردن دختر به خانه داماد، خیلی ها مهم است. بعضا دختران که با خود جهیز نبرده اند، ولی پدر دختر بالای داماد مصارف زیاد را تحمیل  نموده باشد. همیشه موردطعنۀ فامیل داماد قرار گرفته، نامش خشک و خالی یا غریب دختر میگردد.

منابع

قانون مدنی افغانستان؛ وزارت عدلیه افغانستان

ازدواج و آثار حقوقی آن در قانون مدنی افغانستان؛ نوشته رنا سعید؛ سایت وزارت عدلیه افغانستان

 

http://www.moj.gov.af/?lang=da&p=magazines&nid=667

عوامل سیاسی چند همسری در افغانستان و پیامدهای آن؛ نوشته محمد نسیم مهرین

 

افغان ویدنگ Afghan wedding ویکی پیدیا انگلیسیhttp://en.wikipedia.org/wiki/Afghan_wedding

 
هکذا از تحقیقات کریم پوپل

ملکه ویکتوریا یا بنیانگذار پیراهن سفید عروس در شب عروسی

 

يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

Visits: 12533

این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

معرفی نویسنده

author avatar

کریم پوپل نویسنده دانشنامۀ ویکیپیدیا (دری، انگلیسی و دنمارکی)؛ در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی، در گذر سردار جهانخان کابل متولد شده است. دورۀ ابتدائیه را درلیسه عبدالحی گردیزی پکتیا، دورۀ متوسطه را در لیسه نادرشاهی مزارشریف، دورۀ عالیه را درلیسۀ حبیبیه و دورۀ لیسانس را درسال ۱۳۵۸ در فاکولتۀ زراعت کابل به اتمام رسانده است.  سال ۱۳۶۲ در سازمان ملل، بخش پروگرام بورد بین المللی حفاظت سلول زنده، مدتی در کشور سوریه سازمان زراعتی (ایکاردا)، درسال ۱۳۶۵ مدیر مسوول اقتصاد اتحادیه های صنفی شهر کابل و در سال ۱۳۶۸ به حیث مالک موسسه صنعتی پوپل کار نموده است. وی از سال ١۳۷۹ بدینسو، در دنمارک زندگی میکند و طی ۱۳سال اخیر در اسنادسازی انترنیتی افغانستان زحمت کشیده است.  

تماس با ما

ارسال گزارش

آژانس خبری پژواک علاقمند است تا گزارش های شما را نشر کند. در صورت تمایل با کلیک کردن بر روی این لینک با ما تماس بگیرید.

اپلیکیشن موبایل پژواک

اپلیکیشن پژواک را بر روی تلفن هوشمند خود نصب کنید تا آخرین خبرهای ما را دریافت کنید. بیشتر