قوم تاجیک: من امروز به ادامۀ سلسله مقالات ام افتخار نوشتن در مورد قوم بزرگ تاجیک تباران افغانستان را دارم. تعریف من از این قوم بزرگ این است که گویا افغانستان اگر جسم است قوم تاجیک روح این جسم است. بدین معنی که افغانستان بدون این قوم همانا یک جسم بدون روح است.

‎در طول تاریخ افغانستان، این قوم بزرگ دست آوردهاى بیشماری دارند؛ از فرهنگ و تمدن گرفته تا اقتصاد وتعلیم و تربیه و حتی سیاست و رهبریت.  هدف این مقاله ارایۀ مختصر درمورد نقش سیاسی رهبران تاجیک تبار در رهبری افغانستان در یک قرن اخیر است.‎به ادامۀ این مقاله یک بیت پشتو را می خواهم اضافه نمایم:

ښه يې زما دي، بد يې زما دي هر څه زما دي

د دې  خاورې  ارغوان  او  زغن   زما   دی

درادامۀ این نبشته برخى چهره ها نامدار را که در درازاى يک قرن اخيربه نمايندگى ازقوم تاجيک در قدرت سياسى کشورسهم فعال داشته اند به معرفى مى گيريم:

‎دوران شاهی: حبیب الله کلکانی، من در اینجا به چگونگی به قدرت رسیدن حبیب الله کلکانی چیزی نوشته نمی کنم، مگر ایشان در اکتوبر ١٩٢٩ به قدرت رسید و کمتر از یک سال سلطنت کرد.

‎دوران کمونست ها: ببرک کارمل، از دسمبر ١٩٧٩ الی می ١٩٨٦ سومین رئیس جمهوری دولت به رهبری حزب دموکراتیک خلق افغانستان بود.  ‎بعد از تغییر درسیاست های منطقه، ماسکو مستقیمآ خواستار برکناری ببرک کارمل شد. گفته می شود که ویکتور پتروویچ پلیچکا، مشاور نیرومند روسی کارمل همراه دو عضو دفتر سیاسی حزب دموکراتیک خلق به دیدار او رفتند و از او خواستند که استعفای خود را امضا کند.

‎دوران مجاهدین: در سال ١٩٩٢ بعد از پیروزی مجاهدین، جناب صبغت الله مجددی پس از دو ماه، زمام‌ داری سکان دولت اسلامی را براساس توافقات اسلام‌آباد به استاد برهان‌ الدین ربانی سپرد.

‎استاد برهان الدین ربانی: از سال ١٩٩٢ الی سال ١٩٩٦ دوهمین رئیس جمهور دولت مجاهدین شد، مگر از سال ١٩٩٦ الی سال ٢٠٠١ آقای ربانی به حکومت خود خارج از کابل ادامه داد. ‎بعد از ختم رژیم طالبان در سال ٢٠٠١ آقای ربانی که تا آن زمان به عنوان رئیس جمهور افغانستان شناخته می شد، قدرت را با مشوره به عناصر داخلی و خارجی رسمآ به جناب حامد کرزی، رئیس اداره موقت افغانستان تحویل داد.

‎دوران مقامت: احمد شاه مسعود یک رهبر کاریزماتیک بود. در مورد این مجاهد هرچه بنویسم کمتر است. ایشان از سال ١٩٧٥ الی سال ٢٠٠١ برای ارزشهاى افغانستان مبارزه کرد. من در زمان مهاجرت در پشاور بودم و در مکتب افغانی درس میخواندم. یک روز در مکتب بودم که در بین معلمان صحبت ها میشد که ما افغانستان را کاملآ از دست دادیم؛ همین بود که روزی بعدی یک معلم اخبار را انتقال داد و گفت که احمدشاه مسعود گفته است که به اندازه پکول ام هم اگر خاک افغانستان بدست ام باقی بماند مبازره را برای نجات افغانستان ادامه خواهم داد. با شنیدن این خبر یک حالت خاص وطن دوستی در بین تمام معلمان و شاگردان مکتب ما پیدا شد. من در آن زمان نوجوانی ام با شنیدن این خبر اشک هایم از دست احساسات خیلی زیاد از چشمانم جاری شد و به کامیابی این مجاهد افغان شب و روز دعا می کردم.

‎دوران دمکراسی: لست رهبران این دوره قرار ذیل است:

مارشال محمد قسیم فهیم: پس از برگزاری کنفرانس بُن و ایجاد ادارۀ مؤقت مارشال محمد قسیم فهیم از سال ٢٠٠٢ تا سال ٢٠٠٤به عنوان معاون اول دولت موقت و وزیر دفاع افغانستان تعیین شد. ‎علاوه بر این، مارشال محمد قسیم فهیم از سال ٢٠٠٩ تا سال ٢٠١٤ در دومین دور انتخابات ریاست جمهوری اسلامی افغانستان به حیث معاون اول جناب حامد کرزی تعیین گرديد.

‎احمد ضیاء مسعود: در اولین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در سال ٢٠٠٤ به عنوان معاون اول جناب حامد کرزی در انتخابات شرکت کرد و از آن زمان تا ٢٠٠٩ معاون اول رئیس جمهوری افغانستان بود.

‎محمد یونس قانونی: از سال ٢٠٠٥ الی سال ٢٠١٠ با به دست آوردن ١٢٢ رای به ریاست ولسی جرگه افغانستان انتخاب شد. همچنان آقای قانونی در ماه مارچ ٢٠١٤ با توافق رهبران جهادی برای چند ماه بحیث معاون اول رئیس‌ جمهور جناب حامد کرزی تعیین شد و جانشین مارشال محمد قسیم فهیم شد.

‎داکتر عبدالله عبدالله: در دنیاى سیاست خوش شانس ترین سیاستمدار افغانستان است. ایشان سه بار حمایت طرفداران خود را برای نامزدی خود در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان در سال های ٢٠٠٩، ٢٠١٤، و اخیرآ در سال ٢٠١٩ بدست آورد. ‎سرانجام داکتر عبدالله عبدالله در سال ٢٠١٤ به عنوان رئیس اجرایی جمهوری اسلامی افغانستان اعلام شد و اخیرآ در سال ٢٠٢٠ بحیث رئیس شورای عالی مصالحه ملى افغانستان تعیین گردید.

‎میرالرحمن رحمانی: در انتخابات سال ٢٠١٨ مجدداً خود را نامزد انتخابات دوره هفدهم مجلس نماينده گان افغانستان نموده و بعداً خود را نامزد پُست رياست مجلس نماينده گان نمود که در نتيجه با کسب ١٣٦ رای موافق بحيث رئيس دوره هفدهم تقنينی ولسی جرگه شورای ملی جمهوری اسلامی افغانستان انتخاب گرديد.

‎امرالله صالح: یکی از رهبران نو ظهور افغانستان است. آقای صالح در سال ٢٠١٩ به تیم جناب محمد اشرف غنی برای انتخابات ریاست جمهوری پیوست. ایشان اکنون معاون اول ریاست جمهوری اسلامی افغانستان است. سفر های آخیر آقای صالح به ولایات مختلف افغانستان مانند ننگرهار، پکتیا، کندهار، بامیان وغیره نهایت امیدوار کننده است برای یک افغانستان متحد و یکپارچه.

‎استاد عطا محمد نور: از سال ٢٠٠٤ تا سال ٢٠١٨ به عنوان والی ولایت بلخ ایفای وظیفه کرد. در این مدت استاد عطا محمد نور به یکی از چهره‌ های قدرتمند به خصوص در سمت شمال کشور مبدل گردید.  آقای نور در انتخابات سال ٢٠١٩ از جناب محمد اشرف غنی حمایت کرد. در مورد استاد عطا باید بگویم که ایشان در بازی های سیاسی بطرف هر جناح که به ایستند برنده شدن آن جناح حتمی است.

و سرانجام افغانستان کشوری است که رقیبان خیلی زیادی دارد. مگر من در اینجا می خواهم به تمام رقیبان افغانستان به ادامه همان بیت ذکر شده پشتو یک بیت دیگر را اضافه کرده این مقاله را به پایان میرسانم.

‎که تاجک دی که اوزبک دی يو افغان دی

د دې  خاورې  هزاره  ترکمن  زما   دی

يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

 

Visits: 1452