زبان

آیا حساب کاربری در سایت پژواک ندارید؟

برای اشتراک اینجا کلیک کنید.

author avatar
27 Feb 2016 - 13:28
author avatar
27 Feb 2016 - 13:28

یکی از معرفه های اصلی که نقش اساسی در پیشرفت و توسعۀ یک کشور میتواند بازی کند، موجودیت ثبات سیاسی و اقتصادی آن کشور است. امروزه اگر نظری به کشورهای توسعه نیافته انداخته شود، متوجه خواهیم شد که این کشورها نتوانستند از نوسانات این دو معرف جلوگیری بکنند، که متاسفانه افغانستان را نیز میتوان مشمول یکی از این کشورها دانست.

وجود گروه های درگیر داخلی در افغانستان از چندین دهه بدینسو از یک طرف و از طرف دیگر مداخله آشکار کشور های همسایه و منطقه در امورات داخلی افغانستان، هیچگاهی شرایط را برای ایجاد یک نهاد سیاسی نهادمند که تمامی اقشار و گروه ها را در کنار خود داشته باشد را آماده نساخته است و این مسئله باعث فساد سیاسی و بالترتیب بی ثباتی سیاسی در درازمدت گردیده است، که بدون شک معضلۀ بی ثباتی سیاسی میتواند تاثیر مستقیم روی ثبات اقتصادی یک کشور داشته باشد.

تاپی که از اختصار نام کشورهای مشترک المنافع (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند) گرفته شده است؛ پروژه ایست که طرح آن در سال ٢٠٠٢ میان کشورهای نامبرده در میان گذاشته شده بود و در همان وقت تصمیم گرفته شده بود که الی ختم ٢٠١٧ این پروژۀ حیاتی به اتمام برسد، که کار آن بنا به مشکلات  و چالش های امنیتی موجود در افغانستان، به درازا کشید که سر انجام تفاهمنامه انتقال گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به هند و پاکستان، در سال ٢٠١٠ توسط سران کشورهای متذکره به امضاء رسید و اسناد مربوط به قرارداد آن در سال ٢٠١٢ تکمیل شد.

این پروژه حیاتی که افغانستان و ترکمنستان را به مرکز ترانزیت و تجارت در منطقه مبدل خواهد نمود، در حدود ١٨٠٠کیلومتر طول دارد که از جمله ٧٣٥ کیلومتر در خاک افغانستان، از بندر تورغندی وارد ولایت هرات گردیده و از ولایات فراه، هلمند و قندهارعبور نموده و از طریق اسپین بولدک به پاکستان وصل خواهد شد.

از آنجايی که فرآیند رو به رشد جهانی شدن اقتصاد امروزه به عنوان یک پدیدۀ غیرقابل انکار نقش بسته و از طرف دیگر، مسئله نیاز برای همکاری های اقتصادی منطقوی در میان کشورها رشد گسترده پیدا نموده است، اجرای این پروژه حیاتی، گذشته از همه مزایای دیگر آن  میتواند روزنه های خوبی را برای ثبات دوامدار سیاسی افغانستان در پی همگرايی درونی و همکاری کشورهای ذیدخل قضیه بنا به نفع مشترک شان از این پروژه حیاتی  بالخصوص پاکستان و هند به عنوان یک اصل به همراه داشته باشد، که این امر خود ثبات سیاسی و اقتصادی را برای افغانستان به دنبال خواهد داشت. از طرف دیگر حمایت همه جانبه غرب برای اجرا نمودن این پروژه به دلیل جلوگیری ازاجرائی شدن پروژه انتقال گاز ایران (پایپ لاین صلح) به هند و پاکستان، چانس قطعی آنرا برای افغانستان میدهد تا بتواند از این فرصت پیش آمده به طور درست به نفع خود استفاده نموده و به عنوان اولین گامها جهت احیای هویت تاریخی و نقش اساسی اش منحیث چهار راه اقتصادی منطقه جهت وصل کشورهای منطقه ایفا نماید.

هر چند اجراى این پروژه حیاتی، برای افغانستان خالی از مشکلات و موانع نخواهد بود، ولی تلاش و جدیت حکومت وحدت ملی در قبال به انجام رساندن آن، نوید روشنی برای فردای بهتر افغانستان است که ذیلا به بررسی اهمیت موضوع می پردازیم:

فرصتها

  1. بهبود در روابط تجاری و سیاسی کشورهای مشترک المنافع

از آنجايی که منفعت مشترک کشورهای طرف قرارداد در این تفاهمنامه موجود میباشد، این مسئله باعث آن میشود تا از تنش های موجود در میان کشور های موصوف بالخصوص افغانستان و پاکستان کاسته و شرایط را برای همکاری متقابل باز نماید.

به این ترتیب، انتظار میرود که با اجرائی شدن پروژه تاپی و گره زدن منافع کشورهای ذیدخل، شرایط در جهت اعتمادسازی بین کشورهای نامبرده بیشتر گردد و به این ترتیب همکاری در بخش های سیاسی و اقتصادی کشورهای نامرده افزایش یابد.

  1. ایجاد فرصت های شغلی

بنا به برآورد های انجام شده؛ با اجراى پروژۀ مذکور به بیش از ٥٠ هزار کارگر افغان زمینه کاری فراهم خواهد گردید که جلب و جذب این مقدار نیروی کار، نه تنها از میزان مهاجرت های اجباری طبقه جوان خواهد کاست، بلکه بطور قابل ملاحظه بر میزان کاهش نرخ بیکاری در کشور نیز تاثیر گذار خواهد بود.

  1. کاهش در کثر بودجه دولت

تنها مجموع عوایدی که دولت افغانستان از بابت حق ترانزیت این پروژه میتواند در سال کمايی کند، مبلغی در حدود ٥٠٠ ملیون دالر پیش بینی شده است؛ از آنجايى که دولت افغانستان در طول سالهای گذشته متکی به کمک های جامعه بین الملل بوده است، به این ترتیب دولت افغانستان میتواند با استفاده از عواید حاصله از این پروژه، بودجه خود را تمویل  نموده و از میزان کسر بودجه خویش بکاهد.

 

  1. کمک در تامین انرژی گازی

در حال حاضر، بطور عموم مواد سوختی مورد نیاز افغانستان را مواد وارداتی تشکیل میدهند که از کشورهای همسایه و یا منطقه وارد میگردد، که به قیمت گزاف به مصرف کننده انتقال پیدا میکند. اجراى پروژه مذکور، میتواند تاثیر قابل ملاحظه بر میزان قیمت انرژی گازی در افغانستان ايجاد کند؛ بر اساس تفاهمنامه مذکور، افغانستان میتواند در ده سال اول الی سقف ٥٠٠ میلیون متر مکعب، در ده سال دوم یک ملیارد متر مکعب، و در ده سال سوم الی سقف یک و نیم ملیارد مترمکعب  گاز به قیمت مناسب از ترکمنستان خریداری نماید.

 

  1. ایجاد زمینه برای استخراج گاز شمال افغانستان

با توجه به اینکه در جوار مرزهای شمالی و شمالغربی افغانستان وجود میدان های  نفت و گاز به ارزش مجموعی  ٩.٦ تریلیون فوت مکعب به اثبات رسیده است؛ بنابراین دولت افغانستان می تواند با سرمایه گزاری و اکتشاف این میادین، به استخراج آنها پرداخته و با استفاده از این پایپ لاین، مازاد تولیدات گازی خویش را به بازارهای پاکستان و هند به عرضه برساند و این امر، میتواند یک فرصت طلايی برای دولت افغانستان در درازمدت به ارمغان بیاورد.

 

چالش ها

  1. نا امنی

وجود گروه های هراس افگن به عنوان یکی از چالشهای اصلی فراروی اجراى پروژه تاپی در افغانستان میباشد؛ این خط گاز که بطول ٧٣٥  کیلومتر از داخل خاک افغانستان عبور میکند، باید ولایات نسبتا نا امنی همانند فراه، هلمند و قندهار را پشت سر بگذراند، ولی از آنجايى که پای منافع کشورهای طرف قرارداد دراین پروژه وسط میباشد، بالخصوص پاکستان و از طرف دیگر جدیت و قاطعیت حکومت وحدت ملی برای اجراى این پروژه، این دو عامل میتواند از میزان ریسک چالش متذکره به حد قابل ملاحظه بکاهد و شرایط را برای مذاکره با طالبان نه تنها درجهت تامین امنیت خط متذکره، بلکه در جهت ختم درگیری های موجود نیز فراهم آورد.

  1. خط لوله صلح

خط لوله صلح، نام پروژه انتقال گاز ایران به هند و پاکستان بود که براساس آن، ایران متعهد به انتقال گاز به مدت زمان ٢٥ سال برای هند و پاکستان میباشد. هر چند دولت ایران تلاش های زیادی برای به اجرا گذاشتن پروژه متذکره انجام داد که به نحوی رقیب پروژه تاپی عنوان میشد، ولی این تلاش ها به ثمر نرسید و دیپلماسی انرژی ایران در قبال پروژه متذکره به شکست مواجه گردید و در این وسط، نقش افغانستان در اجرای پروژه تاپی برجسته تر گردید. ولی با آن هم اگرحکومت افغانستان نتواند اعتماد کشورهای طرف قرارداد در قسمت تامین امنیت خط گاز تاپی را حین اجراى پروژه کمايی نماید، بیم آن میرود که پروژه خط لوله صلح به عنوان بدیل، دوباره پررنگ ترگردد که در آنصورت افغانستان کدام سودی از آن حاصل نخواهد کرد.

 

حرف آخر

  • ى پروژه تاپی میتواند دستاوردهای فراوانی را برای افغانستان و مردم افغانستان به ارمغان بیاورد؛ با اجرايی شدن این پروژه، افغانستان میتواند زمینه اعتماد سازی را با پاکستان فراهم سازد و همکاری صادقانه آن کشور را در جهت فراهم آوری گفتتگوهای صلح میان حکومت و طالبان به عنوان یک چالش اصلی فراروی امنیت در افغانستان ایجاد نماید و از این طریق، گام های عملی در جهت ایجاد ثبات سیاسی دوامدار و امنیت پایدار که اساس و بنیاد پیشرفت و توسعه برای هر کشور میباشد را فراهم نماید؛ از طرف دیگر با اجرا شدن پروژه متذکره، افغانستان میتواند گامهای اولیۀ خویش را در جهت بازیافتن جایگاه خویش منحیث شاهراه ترانزیت در منطقه، دوباره به دست آورد و زمینه را برای ثبات اقتصادی دوامدار درکشور فراهم کند.

 

يادداشت: این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

 

Visits: 47

این مقاله بيانگر نظر نویسنده است، پژواک در قبال آن مسووليتى ندارد.

معرفی نویسنده

تماس با ما

ارسال گزارش

آژانس خبری پژواک علاقمند است تا گزارش های شما را نشر کند. در صورت تمایل با کلیک کردن بر روی این لینک با ما تماس بگیرید.

اپلیکیشن موبایل پژواک

اپلیکیشن پژواک را بر روی تلفن هوشمند خود نصب کنید تا آخرین خبرهای ما را دریافت کنید. بیشتر