صحت؛ عبارت از آن توانایی انسان است که  توسط آن در مقابل عوامل متعدد مقاومت می نماید. وقتیکه یکی ازین عوامل از سرحد توان شخص بالاتر رود، باعث برهم خوردن صحت میگردد. فشار روانی، یکی ازین عوامل بوده و آن عبارت از  احساس ناگوار روانی ناشی از تعبیر منفی انسان از رویدادهای زندگی میباشد.  اعراض جسمی فشار روانی، به اشکال  مختلف  در اشخاص ظهور می کند. اثرات منفی فشار روانی،  درجسم وقتی به وجود می آید که بدن انسان نتواند در مقابل رویدادی که فشار روانی را تولید کرده، عکس العمل مناسب نشان دهد. درین نوشتۀ خیلی مختصر، توصیه هايی عرض میگردد که با عملی شدن آنها، توان مغز در مقابل فشار روانی تقویت و امواج مغز و قلب هم آهنگ ميگردد، که به  يارى خالق لایزال، از اثرات منفی فشار روانی برجسم و روان خواهد کاست.

 

 

 

 

عوامل فشار روانی متعدد بوده و شامل کتگوری های عوامل اجتماعی، محیط زیستی  و عوامل درونی (طرز تلقین  و خواسته ها و عدم هم آهنگی در میان  مغز و قلب) انسان اند.

خطرات صحی فشار روانی نیز ليست طویلی را تشکیل میدهد و وجه مشترک آنها این است  که با تضعیف ساختن مقاومت و معافیت بدن،  شخص را در مقابل امراض روانی و جسمی خطر پذیر می سازد. یکی از میکانیزم های اثرات فشار روانی، این است که تعبیر یک خبر یا رویداد ناگوار در ساحۀ امگدولای مغز صورت گرفته و بدن، مقدار زیادى هورمون ادرینالین را در خون ترشح میکند. سویه بلند و دوامدار این هورمون  باعث مشکلات متعدد  در بدن می گردد. فشار روانی همچنان انرژی بدن برای ترمیم  شکست وریخت حجرات را ضایع ساخته، احتمال بروز امراض را بلند می برد.  تا حال ۷۹ مرض که در زمرۀ آنها  مرض قلبی، فشار بلند خون، خرابی حافظه، خستگی دوامدار، افسردگی و یک تعداد از امراض سرطانی شامل اند،  به فشارهای  روانی ارتباط داده شده است. فشار روانی به تنهایی و یا در همراهی با عوامل دیگر، این امراض را سبب میگردد.

چگونه اثرات ناگوار فشار روانی ( stress) را کم بسازیم؟

زندگی در جامعه انسانی، خواهی نخواهی فشار روانی را به همراه دارد و قطع کردن آن کار دشوار است، ولی علمای طب طرق متعدد را کشف کرده اند که اثرات ناگوارstress  را خیلی ها کم میسازند. درین نوشته؛ طرق چند، مختصراًعرض میگردد. بصورت عموم دو کتگوری مقابله با stress  وجود دارد:

 1- طرق بیوشیمیکی

 2 – طرق روانی مخصوصاً هم آهنگ ساختن امواج مغز با قلب

 -1طرق بیوشیمیکی برای کم ساختن اثرات فشار روانی:

1. علمای طب درین اواخر آموختند که بکتریاهای ((bacteria که در روده های انسان زندگی دارند، رول بس مهمی در کم ساختن حساسیت انسان در مقابل واقعات ناگوار داشته و سویۀ تشویش را کم می سازد. این مایکروب های خیلی مفید و دوست انسان، با تولید مادۀ  خاص خود آن ساحه از مغز انسان راکه درآن فشار روانی حس و راجستر میگردد، طوری صحتمند می سازد  که حساسیت مغز انسان  در مقابل فشار روانی کمتر میگردد.[i]  در امعای انسان چندین بلیون بکتریای زنده فعالیت دارند و مواد بیوشیمیکی خیلی ها ضروری بدن را تولید ورول فوق العاده اساسی را در تحفظ صحت عمومی انسان دارند. هر وقتیکه انسان یکی از دواهای ضد مایکروب (Antibiotics) را استعمال  نماید تا کدام مرض ساری را تداوی کند، این بکتریاهای مفید نیز از بین میروند و لازم است که خیلی زود  این بکتریاهای مفید دوباره در روده ها زرع و نگهداری گردند. بصورت طبیعی، زرع توسط غذا هايی چون ماست به تدریج صورت میگیرد، ولی اکنون کپسول های (Acidophilus) برای زرع این خدمتگارهای ذره بینی انسان موجود است که با استعمال آنها، بکتریاهای مذکور به سرعت احیا میگردند. لذا اخذ این کپسول ها برای مدت دو هفته، با مقدارى از ماست توصیه میگردد.
2. همچنان برای تقلیل آسیب پذیری انسان در مقابل stress لازم است که مصرف نوشابه ها و غذاهای ذیل به حد اعتدال مصرف گردد:

• نوشابه ها و غذاهای کافین دار چون قهوه، چای، کوکاکولا، چاکلیت سیاه.
•  غذاهای بسیار شیرین چون آب میوه های بسیار شیرین و شیرینی باب.
•  در مقابل، کوشش گردد که غذا های مصرف شود  که در آن ویتامین ها  ومنرالها موجود باشند: این غذا ها عبارت اند از سبزیجات، تخم مرغ، جگر(هفته یکبار)، پنیر، بادام، میوه جات، ماهی، گوشت مرغ، و گوسفند، تخم گل آفتاب پرست وغیره (در این مورد باید از اعتدال کار گرفت و مریضان مصاب امراض قلبی و آنهایى که چربی خون شان بلند است ویا هم فشار بلند خون دارند، باید از توصیه داکتر مربوطه پیروی کنند) .
• درینجا تاکید میگردد که هرگاه گوشت را مصرف می کنید، آنرا با مقدار زیاد سبزیجات چون پالک، کاهو وغیره نوش جان کنید؛ در غیر آن خون شما خیلی اسیدی گردیده و باعث ترشح هورمون ادرنالین میگردد. این هورمون فشار روانی شما را زیاد می سازد و هم حساسیت  مغز را در مقابل فشار روانی بلند می برد

1. بر علاوۀ غذا،  خواب آرام و کافی برای تقلیل اثرات فشار های روانی نیز خیلی ها موثر است. کم خوابی باعث آن میگردد که حجرات اعصاب مغز حساس تر گردد ولذا خطرپذیری شخص را در قبال فشار روانی بیشتر می سازد و یک محرک عادی زندگی چون گریۀ طفل، عکس العمل شخص را تحریک نموده و وی را مشتعل می سازد. کم خوابی همچنان باعث میگردد که برخی از قسمت های مغز، جبراً به خواب برود؛ درحالیکه شخص بیدار است. این حالت که بنام[ii] (local sleep ( یاد میگردد، قضاوت انسان را ضعیف ساخته واحتمال به خطا رفتن وی را در امور مورد قضاوت زیاد می سازد که نتیجتاً تولید تشویش واضطراب می نماید. اینکه چگونه خواب آرام داشته باشیم، به نوشته سابق این نویسنده که تحت عنوان  (فهمیدن مراحل خواب برای صحت بهتر) نوشته شده بود، مراجعه گردد.
2.  سپورت بدنی متداوم (هفته ۳ بار) برای تقلیل اثرات فشار روانی خیلی مفید است. سپورت بدنی باعث ترشح هورمون های اندورفین و هورمون نشو نمو(GH) میگردد. اندورفین، روحیه انسان را تغیر داده وی را خوش نگهمیدارد و همچنان برای داشتن خواب آرام کمک می کند. هورمون نشو نمو، عضلات را صحتمند نگهداشته و هم رول مهم در ترمیم شکست و ریخت حجرات بدن دارد و لذا مانع برخی اثرات غیر صحی فشار روانی میگردد. سپورت، باید لااقل ۳ ساعت قبل از وقت خواب اجرا گردد و درهوای آلودۀ کابل، تحت اشعه آفتاب صورت نگیرد. اشعۀ آفتاب در شهرهايى که هوایش آلوده است، باعث تولید شدن گاز اوزن در نزدیک سطح زمین[iii] (Ground Ozone) میگردد که تنفس زیاد آن به صحت مضر است و سپورت، خواهی نخواهی باعث تنفس عمیق تر و سریعترمیگردد. ولی ناگفته نماند که تنفس عمیق به ذات خود خیلی ها مفید بوده و برخی از مزایای صحی سپورت مربوط تنفس عمیق در هوای پاک است.
3.  برای کم ساختن تشویش های روانی، دواهای متعددی در دواخانه ها موجود اند، ولی اکثر شان اثرات جانبی ناگوار دارند؛ لذا نویسنده آنها راتوصیه نمی دارد. اما یک تعداد از دواهای طبیعی هم وجود دارند که برای قرن ها در ممالکى چون هند و چین استعمال داشته و مفید و مصوون ثابت گردیده اند، که یکی از این دوا ها بنام (Ashwagandha) اشواگندا مشهور بوده، که علاوه براثرات کم ساختن تشویش، مفاد متعدد دیگر نیز دارد.
4.  کمبود زیاد ویتامین B12  و ویتامین D₃ بدن انسان نیز آسیب پذیری ما را در مقابل فشار های روانی زیاد می سازد. لذا توصیه میگردد که با  اخذ یک ترکیب خوب از ویتامین B-complex  و ویتامین D3 (روزانه2000-IU ) از  کمبود زیاد این ویتامین ها جلوگیری نمايید. خیلی ها بهتر است که ویتامین D3 را از تابش اشعه آفتاب بر جلد خود هفته سه بار(برای ۱۰-۱۵ دقیقه) اخذ بدارید. اشعۀ آفتاب، فشار خون را نیز نارمل می سازد وهم برای صحت عمومی انسان خیلی ها مفید است.

 -2طرق روانی مقابله با سترس:

1. در زندگی هر انسان  لحظات و واقعات  متعدد خوش آیند موجود بوده که خزاین پر قیمتی برای مقابله  با فشارهای روانی می باشند.  خداوند نعمات متعدد را به شما ارزانی داشته است. بیاد آوردن نعمات  در حالت پریشانی، روحیه منفی تانرا تغيیر میدهد و از اثرات واقعۀ دلخراش می کاهد. اکنون علمای روحیات، طریقه اى را امتحان کرده اند که خیلی موثر است. هر روز سه چیز جدید را )برای ۲۱ روز( بیاد آورید که شما را خوش می سازد و بعد از ۲۱ روز تغيیرعمومی در روان شما به وجود خواهد آمد و بعد از آن، فشارهای روانی اثرات چندان منفی بر صحت جسمی و روانی شما نخواهد داشت.
2.  بکوشید که یک نکتۀ مثبتی را در آنچه واقع گردیده و ناگوار است، بپالید و بر آن ترکیز کنید که چگونه از آن استفادۀ  مثبت  می تواند به عمل آید.
3. در دل نگهداشتن آنچه باعث آزار روان ما است، به صحت مضر است و باید با دوستی در میان گذاشته شود. راز دل کردن در طب روانی بنام debriefing یاد میگردد و بهترین دوست برای debriefing کسی است که به او اعتماد دارید. همچنان راز ونیاز با خداوند خیلی موثر است؛ چون هیچ چیزی شما از او پنهان نیست  و او تعالی قدرت مطلق حل مشکل را نیز دارد.
4. پروسه پریشان کننده را با یک فعالیت مناسب اخلال کنید. اگر ایستاده اید بنشینید واگر نشسته اید برخیزید(پیامبر اسلام)، قدم بزنید و یا هر چیز دیگری که پروسۀ مذکور را اخلال کند انجام دهید.
5. مراقبه یا میدیتیشن (Meditation) یکی ازطرق خیلی موثر و امتحان شده برای تقلیل اثرات صحی فشارهای روانی میباشد. در وقت میدیتیشن، امواج مغز تغيیر می یابد و بدن خود را التیام میبخشد و مقاومت روانی انسان را در مقابل واقعات دلخراش بلند می برد. طب عصری، ثابت ساخته که بیاد آوردن واقعات ناگوار زندگی، مغز انسان را بصورت متداوم می آزارد و این آزار متداوم تغييرات منفی را در جسم و روان بوجود می آورد. هرگاه بتوانیم حتی برای دقایق چند هم، سلسله آزاردهی یاد واقعات ناگوار را توسط میدیتیشن از خود دور کنیم، تغیيرات مفیدی در بدن بوجود می آید. ولی دور کردن یک احساس نا خوش آیند حتی برای چند دقیقه هم، کار دشوار است وباید از طرق علمی استفاده کرد. جمع کردن ذهن و ترکیزآن بر لحظۀ حاضر، اساس طرق علمی میدیتیشن مختلف را تشکیل می دهد.

یکی از طریقه های سادۀ میدیتیشن این است  که آنچه را حواس پنجگانه ما در حال حاضر حس میکند، به آن توجه خودرا خوب معطوف بداریم. مثلاً اگر چشم ما با درخت سبزی یا گل  قشنگی بخورد، باید  به رنگ و بو و  قشنگی و قد و قامت وغیرهۀ آن توجه داشته با چنین توجه فکر خود را برای چند لحظه  از آزار موضوعات نا خوش آیند گذشته و آینده  (متوقع) رهایی بخشیده ایم و این چنین توجه، به صحت روانی و جسمی مفید است. توجه به معنای آیات قرآن در هنگام نماز و احساس اینکه در حضور خداوند استاده ایم و با او راز و نیاز داریم، اثرات فوق العاده آرام بخش به جسم و روان دارد. از آن سبب بود که پیامبر اسلام به حضرت بلال (موذن) می گفت: “ارحنا بها یا بلال”. یعنی اذان بده که با ادای نماز راحت شویم و قرائت و ذکر نام خداوند را مطمئن کنندۀ قلب ها خبر داده است (الا بذکرالله تطمئن القلوب). علم وپرکتیس میدیتیشن خیلی وسیع میباشد وطریقه های متعدد برای اجرای آن درکتب و رسالات به رشتۀ تحریر درآمده و مضمون مذکور در بعضی از پوهنتون های جهان تدریس میگردد. خواننده ای که علاقۀ بیشتر به اجرای میدیتیشن داشته باشد، می تواند از انترنت استفاده بدارد.[iv]

1.  احساس ممنونیت برای صحت بهتر و مقابله با فشارهای روانی :ممنونیت، عبارت از احساسی است که از لطف کسی که به ما ویا نزدیکان ما ارزانی داشته بوجود می آید. ممنونیت یکی از عوامل خیلی موثر برای همآهنگ ساختن مغز و قلب می باشد. احساس ممنونیت در مقابل نعمات بی شمار خالق لایزال، دارای اثرات مثبت بوده و باعث تحفظ صحت و سکون قلبی میگردد. احساس ممنونیت همچنان احساس رابطه داشتن ما را با منبعی که به ما لطف نموده بوجود می آورد. هر قدر که ممنونیت را تکرارً احساس نماييم، به همان پیمانه بر فواید صحی و اندازه خوشی و سکون قلبی ما می افزاید. یکی از متخصصین سیکالوژی مثبت بنام داکتر Martin Seligmen تجربه ای را بر ۴۱۱ شخص اجرا کرد و نشان داد که نوشتن مکتوب های تشکری به دوستان، اندازۀ خوشی را در اشخاص خیلی ها بلند برد و مهمتر اینکه میزان این خوشی بعد از گذشت یک ماه نیز بلند بود.[v]

در هر رکعت از نمازهای پنج گانه سوره فاتحه به جمله الحمدلله شروع میگردد که حالت شکرگذاری، رضایت و ممنونیت ما را به خداوند (ج) در مقابل آنچه از حیات و نعمات به ما ارزانی فرموده نشان می دهد. هدایت قرآن در مورد ممنونیت خیلی ها واضع است: ”ولئـن شَکَرتُم لَاَزِیدَنَّکُم “ اگر شکر کنید هرآینه زیاد کنم به شما (نعمت ها را). تداوم زندگی در چنین حالت ممنونیت،  فوق العاده صحت آور است که در جمله اثرات متعدد آن، بهبود معافیت بدن در مقابل امراض است. همچنان حالت شکرگذاری، احساسات مثبت را تقویت کرده و باعث ازدیاد انرژی خاص صحت و آوردن تعادل بین صحت روانی و جسمی گردیده  مقابله با اثرات فشار های روانی را تقویت می بخشد.

1. هم آهنگی مغز و قلب برای تقلیل اثرات فشارهای روانی

در این اواخر کشفیات بس مهم راجع به اسرار قلب انسان صورت گرفته که نظریات سابق طب را به کلی تغیير داده است. با کشف اینکه ۶۰ فیصد حجرات قلب، حجرات عصبی یعنی هم مانند حجرات مغز اند و قلب از خود مغزی دارد که محل درک بوده و افهام و تفهیم با تمام ارگان های بدن دارد. این افهام وتفهیم که توسط اعصاب وامواج الکترومقناطیسی صورت می گیرد، فوق العاده سریع می باشد. امواج الکترومقناطیسی قلب ۵۰۰ مرتبه نسبت به امواج مغز قوی تر بوده و توسط ماشین های موجود حتی ۳ متر دورتر از بدن نیز قابل اندازه گیری اند. از زمان هاى قدیم باین سو، انسان ها احساسات وادراکات متعدد را به قلب ارتباط داده اند. علم طب امروز، ثابت ساخته که حواس پنجگانه معلومات خود را به مغز می فرستد و تعقل، محاسبه و پلانگذاری تماماً در مغز صورت می گیرد و جای احساسات هم ساحۀ در مغز بنام امیگدولا است. اما علم طب دراین اواخر این را نیز ثابت ساخته که قلب هدایت و اوامر زیادی را به مغز می فرستد واین اوامر تغيیراتی را در احساسات، تعقل و تصمیم گیری مغز ایجاد میکند. پس هر قدر که قلب سالم وارتباطش با مغز هم آهنگ باشد بهمان پیمانه قضاوت انسان بهتر،  اطمینان و خوشی وی بیشتر است. فضایل اخلاقی چون ایمان، ممنونیت، محبت، صداقت، صلۀ رحم، صبر و غیره برای سلامتی روانی و جسمی قلب غذاهای ضروری اند. قلب سالم می تواند با اوامر خود بعضی از فعالیت های نا شایستۀ مغز را مانع گردد و بدین صورت نظر ۷۰۰ سال قبل، امام غزالی اعتبار کسب کرده که جناب شان نوشته بود “قلب پادشاه بدن است”. انسان وقتی می تواند  از ادراکات و معلوماتیکه قلب به آن دسترسی دارد، استفاده کند که قلب آنرا به مغز افهام و تفهیم بدارد. این افهام و تفهیم وقتی صورت می گیرد که قلب، سالم و ارتباطش با مغز  هم آهنگ باشند.

احساس ممنونیت ، محبت ، صداقت ، عفو، صبر، خوشبینی، صلۀ رحمی و غیره فضایل اخلاقی، هم آهنگی مغز و قلب را تقویت می کنند و بر عکس احساسات منفی چون نفرت، حسد و بخل این هم آهنگی را مختل می سازد. اثرات یک احساس مثبت چون ممنونیت امواج قلب را موزون می سازد و به قلب، خوشی و سکون می آورد  واین خوشی در آن واحد، به تمام حجرات بدن بشمول مغز سرایت می کند و تغیيرات متعدد بیوشیمیکی مفید را دربدن بوجود می آورد و سیستم عصبی را  آرام می سازد. احساسات مثبت، تولید انرژی دربدن می نماید؛ در حالیکه احساسات منفی ربایندگان انرژی بدنی و روانی ما می باشند. انسان در زندگی خود به تعقل منطقی و درک مستقیم حقایق هر دو ضرورت دارد که اولی کار مغز و دومی کار قلب است ووقتی ما با این هر دو می توانیم دسترسی داشته باشیم که مغز و قلب با هم  همآهنگ باشند. ناگفته نباید گذاشت که اطمینان خاطر، یکی از نتایج هم آهنگی قلب و مغز است و بدون داشتن صداقت اطمینان خاطر ناممکن است. پیامبر اسلام فرمود:(فإنّ صّدق طمانینة والکذب ریبة ) به راستی که صداقت آرامی خاطراست و دروغ موجب تزلزل و شک است. پس صداقت هم آهنگ کنندۀ قلب و مغزاست. دروغ یک پردۀ مجازی را بین قلب و مغز ایجاد میکند و ارتباط شان را نا هم آهنگ می سازد. حضرت حسین (رض) چه زیبا فرموده اند “الخائنُ خایفٌ ” یعنی که خائن خایف است، خود می رساند که دروغ و خیانت خوف می آفریند و به یقین که خوف، یکی از حالات فشار روانی میباشد.

فشار روانی را علما ی طب خوب می فهمند که قضاوت انسان را کند و کور می سازد. برای قضاوت درست  لازم است که تمام حواس انسان خوب بیدار باشند و صدق این بیداری را بوجود می آورد. مولانای روم این حقیقت را خوب می فهمیده که نوشت:

صدق بیداری هر حس می شود

حس ها را ذوق مونس می شود

از اين جهت، هم آهنگی مغز و قلب یک امر فوق العاده مهم است. وقتیکه مغز و قلب با هم  همآهنگ نباشند، رویدادهای ناگوار زندگی می تواند مشکلات بیشتر روانی را ایجاد کند و لذا لازم است بیا موزیم که چگونه مغز و قلب را هم آهنگ نگهداریم. علمای طب دریافته، وقتیکه امواج مغز (قسمت cortex) ما با امواج متغیّر حرکات قلب (Heart Variability Rate) هم آهنگ گردند، تغیيرات آتی بوجود می آید:

1. کنترول فشار روانی و مقابله با آن آسانتر میگردد.
2. قضاوت ما در برابر قضایا بهتر و روشن میگردد.
3. معافیت بدن در مقابل امراض ساری و سرطانی تقویت میگردد.
4. فعالیت اعصاب و هورمون های بدن متعادل میگردد.
5. از ضیاع انرژی بدن جلوگیری صورت می گیرد.

برای همآهنگ ساختن مغز وقلب، انستیتیوت هارتمات [vi](Institute of Heartmath) امریکا طریقه را انکشاف داده که اکنون استعمال زیاد دارد ودر ذیل خلاصه گردیده است:

طریقه هم آهنگ ساختن مغزوقلب برای تقلیل اثرات فشار روانی  

 این طریقه  را می توانید در حالتى  که فشار روانی را احساس می کنید  به کار برید.  فرض کنید که زندگی انسان به مثابه یک فلم سینما بوده  که نوارفلم آن در حال جریان می باشد و انرژی (محرک) این فلم احساسات انسان است. اگر جریان فلم، زندگی ما فشار روانی را در نوار خود داشته و روان مارا می آزارد، خوب است درک کنیم که ما خود چرخاننده این فلم هستیم. چرخاننده می تواند فلم را توقف بدهد و در آن تغیيری بیاورد. این تغیيررا می توان  مطابق اقدامات ذیل به وجود بیاوریم.

قدم اول: ما باید اثرات فشار روانی را که عاید حال ماست، شناسایی کرده و موجودیت آنرا ذهناً قبول کنیم  و بعد از شناسایی آن  قدم دوم را برداریم.

قدم دوم: بهر طریقه که می توانید توجه تانرا ازموضوع آزار دهندۀ ذهن بگردانید و متوجه تنفس تان بسازید و تنفس تانرا کمکی عمیق تر بسازید. متصل با این کار، در حالیکه توجه تان به طرف تنفس تان معطوف است، خیال کنید که این تنفس را قلب شما انجام میدهد ولذا توجه تان را همزمان بطرف قلب تان معطوف بدارید و این عمل را فقط برای ده ثانیه انجام دهید. این قدم دوم انرژی احساس شما را از مغز تان بطرف قلب می برد و از شدت فشار روانی می کاهد.

قدم سوم: دراین حالت یک خاطره خوش زندگی خود را به یاد بیاورید. هر قدر که بر جزئیات آن خاطره ترکیز کرده می توانید، انجام دهید. اگر این خاطره احساس ممنونیت و یا محبت را تحریک نماید موثرتر است.

قدم چهارم: درحالیکه توجه تان بطرف قلب تان است، با دعای لازم حل مشکل را که تولید فشار روانی کرده بجويید و آنچه از خیر در ذهن تان می آید به آن عمل کنید.

آین چهار مرحله، درپهلوی آوردن چندین تغیيرات مثبت در سیستم اعصاب، همآهنگی بین قلب و مغز را نیز بوجود می آورد. طریقه همآهنگ ساختن  مغز و قلب را همچنان  می توانید منحیث اقدامات وقایوی برای تقلیل اثرات فشارهای روانی طور آتی بکار برید:

روز چند بار مخصوصاً در هنگام صبح، چاشت، و در آخر روز توجه خود را به پروسه تنفس  ششهای خود معطوف بدارید. بعد از آن درحالیکه به تنفس خود توجه دارید در فکر خود مجسم نمايید که تنفس را قلب شما انجام  می دهد و توجه خود را  به سینه (قلب) و پروسه تنفس  همزمان  معطوف نگهدارید. در این حالت بکوشید که یک خاطره خوش زندگی تانرا بیاد بیاورید. انجام این عمل در هنگام صبح برای  ۵ دقیقه  برای آن مفید است که شما آرام و با انرژی کار روز را آغاز میدارید. تکرار همین عمل در ساعات بعد از ظهر، فشار های روانی شما را که از تعامل با رویدادها و مردم بوجود آمده، کاهش میدهد و تکرار آن در آخر روز (قبل از خواب) اثرات فشار روانی بقیه روز را خنثی خواهد ساخت. قابل تعمق است که اوقات نماز های پنجگانه هم همین اوقات اند.

 طریقه هم آهنگ ساختن مغزوقلب را همچنان برای تقلیل اثرات فشار روانی آنعده از خاطره های آزار دهنده به کار برید که گاه و ناگاه به یاد تان می آیند. درین مورد یک یک ازین خاطره های تلخ را انتخاب نموده و طریقۀ چهار قدمی فوق الذکر را اجرا بدارید.

1. کم ساختن حالات Multitasking [vii] یا اجرای همزمان چندین کار:

 وقتیکه مغز انسان مصروف اجرای کاری میباشد و کارهای دیگر برای اجراآت به آن عرضه گردند، حالتی در مغز به وجود می آید که تولید فشار روانی میکند و اجراآت امور نیز بطی میگردند. مخصوصاً اگر برای اجرای وظایف متعدد محوله، فقط یک ساحۀ مشخص مغز مسوولیت اجرای آنرا داشته باشد. برای مثال امور تکلم و خواندن نوشته و ترتیب جملات، فقط کار یک ساحه مشخص مغز است. پس اگر کسی نوشته را می خواند و در عین زمان باکسی صحبت هم میکند، از یکطرف کیفیت تکلم و خواندن وی پائین می آید و از جانب دیگر، هورمون کورتیزون وی در خون بالا رفته و ایجاد تشویش می نماید.  راندن موتر یا بایسکل وهمزمان صحبت کردن، کمتر مشکل فوق الذکر را میداشته باشد؛ چون ساحات مختلف مغز به این دو نوع فعالیت سروکار دارند. ولی متاسفانه اکثر موضوعات اداری و حل معضلات عاجل  با یک ساحۀ مشخص مغز سروکار دارند و لذا مسوولین زیاد ادارات دولتی در وضع فعلی افغانستان، با حالات جدی Multitasking مواجه میگردند. لازم است که هر اداره با درنظرداشت اضرار صحی و اداری Multitasking تا حد امکان تغیيرات لازم را در نحوۀ اجراآت امور مواجه به آن بیاورد.

 

 

 

خلاصۀ توصیه ها:

1. بکوشید که بکتریاهای مفید بدن خود را  مطابق توصیهٔ (صفحه۱) فوق الذکر صحتمند نگهدارید.
2. برای صحت بهتر روانی وجسمی؛ آب و غذاهای صحی، سپورت متداوم و خواب آرام را  نباید فراموش کرد.
3. اخذ دوا برای تقلیل تشویش های روانی را باید  به مشورۀ داکتر معالج تان استعمال نمايید، ولی این نویسنده دواهای موجود را مشوره نمی دهد. یکی از دواهای طبیعی را که دارای عوارض جانبی نیست و به نام اشواگنده مشهور است، توصیه میگردد که مطابق توصیه منبع تولید کنندۀ آن مصرف گردد.
4. کمبود ویتامین های B مخصوصاً B12 و ویتامین D3 بدن خودرا مطابق توصیه داکتر تان تأمین بدارید.

Visits: 384