کابل (پژواک، ١٧ ورى ٩٦): د افغانستان دولت او خصوصي سکټور په داسې حال کې په تېره څه باندې يوه لسيزه کې د کرنې برخې ته اړينه پاملرنه نه ده کړې چې په دې برخه کې د ډېرې پانګونې فرصتونه شتون لري.
په تېرو ١٤ کلونو کې په افغانستان کې د شوې پانګونې شاوخوا څلور سلنه د کرنې په برخه کې شوې چې د افغانستان د اقتصادي او کاري چټکي ودې لپاره د نورو برخو په پرتله ښه او د ډېر کم خطر لرونکې ټاکنه ده او د افغانستان د مځکې درېيمه برخه د کرنيزو توکيو د توليد لپاره کارېدلاى شي.
دا په داسې حال کې ده چې نړيوال بانک د افغانستان اقتصادي وده په ٢٠١٦ کال کې صفر عشاره پنځه سلنه بللې او د احصايې مرکزي ادارې د معلوماتو له مخې، په هېواد کې د کار پر شرايطو برابر څه باندې ١١ ميليونه کسان وزګار دي او يا دايمي کار نه لري.
د پژواک خبري اژانس موندنې هم څرګندوي چې افغانستان د کرنې په برخه کې د ميلياردونو ډالرو پانګونې بالقوه ظرفيت لري؛ ځکه چې له يوې خوا پرېمانه اوبه او د کرنې لپاره مناسب هوا او له بلې خوا څه باندې ٢١ ميليونه هکتاره کرنيزه ځمکه لري چې د کرنې وړ ده، خو د زيربناوو او اړينو امکاناتو د نشتوالي په سبب نه کرل کېږي او يا هم کرنې ته نه ده چمتو شوې.
کارپوهان په تېره يوه نيمه لسيزه کې د کرنيز سکتور د پراختيا او پانګونې لپاره د دولت د اړينې پاملرنې پر نشتوالي نيوکه کوي او وايي چې د افغانستان د پر ځان بسياينې لپاره بايد له هر څه وړاندې کرنې ته زياته پاملرنه شوې واى؛ ځکه چې افغانستان يو کرنيز هېواد دى او اکثره خلک يې کرکيله کوي.
مسوول چارواکي هم مني چې په تېر کې د يوې داسې کړنلارې جوړولو ته کافي پاملرنه نه ده شوې چې وکولى شي خصوصي سکتور په کرنيزه برخه کې پانګونې ته وهڅوي، خو اوس دې چارې ته پاملرنه ډېره شوې ده.
پانګونې
د خصوصي سکتور د پانګونو د جدول له مخې چې د سوداګرۍ او صنايعو وزارت د پانګونې د ملاتړ څانګې پژواک خبري اژانس ورکړی، راغلي چې له ٢٠٠٣ کال نه تر ٢٠١٦ پورې په افغانستان کې په ټوليز ډول څه باندې ١٠.٨ميليارده امریکايي ډالر پانګونه شوې ده.
په دغه جدول کې وړاندې شوې شمېرې څرګندوي چې د خصوصي سکتور له خوا د کرنې په برخه کې شوې پانګونه ډېره ناڅيزه ده.
د سوداګرۍ وزارت د پانګونې د ملاتړ څانګې په راپور کې چې په «روند سرمايه گذارى در افغانستان: چالش ها و مشوق ها» په نامه د ١٣٩٤ لمريز کال د سلواغې مياشت کې خپور شوى او د ٢٠٠٣ کال له لومړۍ ربعې تر ٢٠١٣ کال پورې شوې پانګونې يې تر پوښښ لاندې نيولې، په کې راغلي چې د خدماتو په برخه کې د کمې پانګونې اړتيا او په لنډه موده کې حاصل اخيستل، د صنعت په برخه کې د پانګونې لپاره د دولت ډېره هڅونه، د بهرنيو او کورنيو تمويلوونکو له لوري د ودانيزو پروژه وړاندې کول، په ودانيزه برخه کې د پانګونې ډېرښت، خصوصي سکتور ته د کانونو سپارلو په برخه کې د پانګونې هيلې، د کرنې په پرتله په نورو برخو کې د پانګونې د زياتوالي لامل ګڼل کېږي.
په راپورونو کې يادونه شوې چې د کرنې په برخه کې پانګونه د پانګه والو هڅونه، د ځينو کرنيزو محصولاتو د پروسس مکانيزه کېدل او د کرنيزو توکو د پلور لپاره د نړيوالو بازارونو شتون د ٢٠٠٣ کال په پرتله ډېر شوى، خو د دغه سکتور د ودې او پوتانشيل ظرفيت ته په پام سره، دغه پانګونه بسنه نه کوي او د کرنې وده په دې برخه کې شته پتانسيل ته پام ډېره کمه ده.
login or register a new account.
اړیکه ونیسئ
خبرپاڼه
د کیسې وړاندیز وکړئ
د پژواک اپلیکېشن